Avrupa’nın 30 Milyar Dolarlık Beyaz Fil’e İhtiyacı Yok
Güneydoğu Asya’nın bazı bölgelerinde, beyaz filler uzun süredir refahın bir sembolü olarak görülüyordu çünkü bakımı pahalıydı ve çok az pratik amaca hizmet ediyordu. Bu, Avrupa’nın teknolojide ABD ve Asya’yı yakalamaya yönelik en son planı için uygun bir metafor.
Bloomberg News ve diğerleri Perşembe günü bildirdiğine göre, Avrupa Birliği kendi gelişmiş yarı iletken üretim tesisini inşa etmeyi düşünüyor. Yeni nesil silikon çipler üretme hırsı takdire şayan, ancak aynı zamanda çılgınca yanlış yerleştirilmiş. Evet, bunlar akıllı telefonlar, sanal gerçeklik gözlükleri, veri merkezleri ve çok daha fazlası gibi günümüzün en son teknolojilerinin çoğunu destekler. Ancak Avrupa’da bu belirli çipler için yeterli talep yok ve yakın zamanda da olması muhtemel değil.
Yonga yapımında üç ülke pazara hakimdir: ABD, Tayvan ve Güney Kore. Hakimiyetleri onlarca yıl öncesine dayandığı için, çevrelerinde tedarikçiler, müşteriler ve kalifiye işçilerden oluşan bir ekosistem gelişti. Bu, büyük oyuncuların, özellikle de Taiwan Semiconductor Manufacturing Co. ve Güney Kore’nin Samsung Electronics Co. şirketinin, yalnızca ihtiyaç duydukları bileşenleri ve çalışanları tedarik edebilecekleri değil, aynı zamanda müşterilerin de kapılarının önünde bekliyor olacaklar.
Infineon Technologies AG ve NXP Semiconductors NV gibi Avrupalı yonga üreticileri de bunlara güveniyor. Ancak son iki yılda yaşanan olaylar, Avrupa’nın teknolojik egemenliğine ve kritik teknolojinin ithalatına fazla bağımlı olduğu fikrine ilişkin korkuları artırdı. İlk olarak ABD-Çin ticaret savaşı, küresel tedarik zincirinin istikrarsızlığını vurguladı. Örneğin Nokia Oyj ve Ericsson AB gibi Avrupalı şirketler, üretimi Asya’daki üretim tesislerinden uzaklaştırmak için acil durum planları geliştirmek zorunda kaldı.
Sonra virüs geldi. Avrupalı otomobil üreticilerinin çoğu Infineon ve NXP’ye güveniyor – yonga üreticileri kendi fabrikaları (dilde “fabs” olarak adlandırılıyor) ama aynı zamanda TSMC’ye bir miktar fabrikasyon yaptırıyor. Pandeminin kapasite kısıtlamaları nedeniyle, Apple Inc.’e de tedarik eden Tayvanlı firma, iPhone’lar için aletler üretmekle o kadar meşguldü ki, üretimi hızlandırmaya çalışan Avrupalı otomobil şirketleri için çip üretemedi.
Bu tür tedirginlikler, milletvekillerinin, en azından Avrupa endüstri komiseri Thierry Breton’un değil, ürperti bir ürperti göndermiş görünüyor. Her şeyin 5G ağlarıyla birbirine bağlı olduğu bir dünyaya doğru ilerlerken, çiplere güvenilir erişim daha da önemli görünüyor. Breton’un yanıtı, farklı müşteriler için farklı yongalar üretebilen yarı iletken bir tesis olan sözde bir dökümhanenin inşasını aramak oldu.
Blok, en yeni teknolojiyi sağlayabilecek bir dökümhane istiyor: 10 nanometreden daha küçük devre modellerine sahip yarı iletkenler.Bu plandaki sorun, Avrupa fabrikalarının bu tür çiplere ihtiyaç duyan cihazları üretmemesidir. Elbette bir miktar talep var ama genellikle bölge dışından temin edilebiliyor. Avrupa’da artık pek elektronik endüstrisi yok. Yaptığı ürünlerin çoğu – endüstriyel makineler, arabalar, telekom ekipmanları – oldukça büyüktür, bu nedenle ilkel anlamda, çiplerin 10 nanometre veya 25 nanometre teknolojisine dayanıp dayanmaması daha az önemlidir, çünkü alan, akıllı telefon.
Dahası, dökümhanelerin inşa edilmesi pahalıdır – her biri 20 milyar ile 30 milyar dolar arasında. Ve teknolojik yeniliklere ayak uydurmak için her iki ila üç yılda bir milyarlarca dolarlık ek yatırıma ihtiyaçları var. Yole Developpement’ın yarı iletken danışmanı ve CEO’su Jean-Christophe Eloy’a göre, bu yatırımın geri dönüşünü sağlamak için üretim hatlarının haftanın yedi günü 24 saat çalışması gerekiyor. Avrupa da çalışmak için daha pahalı bir yer.
Büyük bir talep olmadan, Avrupalı bir dökümhaneye yatırım yapmak ticari açıdan pek mantıklı değil. “Çölde bir katedral inşa etmek gibi,” dedi Eloy bana.
Bloomberg News, AB’nin dökümhane projesi hakkında hem Samsung hem de TSMC ile görüşmelerde bulunduğunu bildirdi. Ancak her iki şirketin de büyük AB sübvansiyonları olmadan ilerleyeceğini hayal etmek zor. Ve bu tür fonlar başka yerlerde harcanması daha iyi olur. Bir dökümhaneye daha sonra talep yaratabilecek bir elektronik endüstrisini teşvik etmek, başlamak için iyi bir yer olacaktır. Veya alternatif çip teknolojisine yatırım yapmak – bölgenin halihazırda liderlik yaptığı bir alan.
Teknolojik egemenlik takdire şayan bir hedeftir. Ancak Avrupa’nın 30 milyar dolarlık beyaz fillere ihtiyacı yok.
