Verilen verilere dayanarak, Türkiye’nin dış ticaretinde ocak ayında önemli değişiklikler yaşandığı açıktır. İhracatın geçen yılın aynı dönemine göre artış göstermesi, ülkenin dış pazarlardaki rekabet gücünün korunmaya devam ettiğini göstermektedir. Bununla birlikte, ithalattaki keskin düşüş, iç talepteki belirgin bir zayıflamayı yansıtmakta ve ekonomideki potansiyel yavaşlamaya işaret etmektedir. Özellikle enerji ithalatında yaşanan düşüş, dış ticaret açığının azalmasına ve ticaret dengesindeki iyileşmeye katkı sağlamaktadır. Tarım ihracatındaki artış, bu sektörün potansiyelini ve dış ticaret portföyündeki çeşitliliğin önemini vurgulamaktadır. Ancak, tüketim mallarındaki ithalat artışı, belirli sektörlerdeki dışa bağımlılığı ve ithalat odaklı talep yapısını göstermektedir. Genel olarak, dış ticaret verileri, ekonominin iç ve dış dinamiklerindeki değişimleri yansıtmakta ve politika yapıcılar için önemli ipuçları sunmaktadır.
İthalatta Sert Düşüş: Türkiye’nin dış ticaret verileri, ocak ayında ihracatın geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 3,5 artışla 19 milyar 991 milyon dolar olarak gerçekleştiğini gösteriyor. Bu, hazirandan bu yana uygulanan sıkılaştırıcı politikalara rağmen, ekonomik aktivitede yaşanan ivme kaybına rağmen ihracat artış eğiliminin devam ettiğini gösteriyor. Diğer yandan, ocak ayında ithalat yüzde 22 düşüşle 26 milyar 218 milyon dolara gerileyerek, Haziran 2023’ten bu yana olan dönemin en düşük aylık seviyesine ulaştı.
Düşük İthalat ve Azalan Dış Ticaret Açığı: İthalattaki bu düşüş, pandeminin en sert dönemlerinden biri olan Mayıs 2020’deki yüzde 27,5’lik düşüşten sonraki en sert aylık düşüşü temsil ediyor. Geçen yıl ocak ayında 14 milyar 290 milyon dolar dış ticaret açığı verilirken, bu yıl aynı dönemde açık yüzde 56,4 azalarak 6 milyar 227 milyon dolara geriledi. Bu durum, ocak ayında ihracatın ithalatı karşılama oranının yüzde 57,5’ten yüzde 76,2’ye yükseldiği anlamına geliyor.
Yıllık Açıkta Azalma: Ocak 2024 itibarıyla, son bir yılda gerçekleşen toplam ihracat 256,2 milyar dolar olarak kaydedildi. Bu rakam, yıllıklandırılmış verilere göre bugüne kadarki en yüksek yıllık ihracat hacmini temsil ediyor. Yıllık ithalat ise ocak sonu itibarıyla 354,4 milyar dolara gerileyerek Ekim 2022’den bu yana olan dönemin en düşük seviyesine ulaştı. Böylece, yıllık dış ticaret açığı 100 milyar doların altına indi.
İthal Enerji Faturasında Düşüş: Ocak ayında Türkiye’nin enerji ithalatına ödediği tutar, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 25,7 azalarak 6 milyar 534,7 milyon dolara geriledi. Bu düşüşte, mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler, bitümenli maddeler ve mineral mumlar gibi enerji ithalat kalemlerindeki azalış etkili oldu. Ham petrol ithalatı ise yüzde 7,3 artarak 2 milyon 420 bin 115 tona ulaştı.
Enerji ve Altın Hariç Açıkta Azalma: Enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç ihracat, ocak ayında geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 3 artışla 18 milyar 592 milyon dolara yükseldi. Buna karşılık, enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç ithalat yüzde 6,2 azalarak 18 milyar 660 milyon dolara geriledi. Bu durum, enerji ve altın hariç ihracatın ithalatı karşılama oranının yüzde 99,6 düzeyine ulaştığını gösteriyor.
Tarım İhracatında Artış: Ocak ayında ihracatın en büyük bölümünü oluşturan imalat sanayii ürünlerinin yanı sıra, tarım, orman ve balıkçılık ihracatında da önemli bir artış yaşandı. Tarım ihracatı ocak ayında yüzde 21,9 artarak 1 milyar dolara yaklaştı. Bu artış, tarım sektörünün dış ticaretteki önemini vurguluyor.
Tüketim Malı İthalatında Artış: İthalatta en büyük artış, tüketim malı ithalatında yaşandı. Özellikle binek otomobillerin ithalatında yüzde 54,6’lık bir artış gözlendi. Bu durum, tüketim mallarının toplam ithalattaki payının arttığını gösteriyor.
