Yeni bir araştırmaya göre, Ay giderek küçülüyor ve bu durum, gelecekteki astronotları tehdit edebilecek toprak kaymalarının artmasına neden olabilir. Maryland Üniversitesi’nden araştırmacılar, Ay’ın çekirdeğinin soğumasıyla birlikte son birkaç yüz milyon yılda çevresinden yaklaşık 100 metre kaybettiğini belirledi.
Bu küçülme, NASA’nın Artemis III inişleri için önerilen alanlarda Ay’ın Güney Kutbu’nda önemli yüzey deformasyonlarına yol açmaktadır. Bilim insanları, Ay’daki sismik aktivitelerle birlikte gerçekleşen bu küçülmenin, gelecekteki insan kaşifleri için fay hatlarına yakın yerlerde tehlike oluşturabileceği konusunda uyarıyor.
- İnsanların Uzayda Gittiği En Uzak Nokta Neresi?
- Elif Şafak ve Edebiyatta İntihalle Suçlanan Yazarlar
Ulusal Hava ve Uzay Müzesi’nden çalışmanın ortak yazarı Thomas Watters, “Ay’daki genç bindirme fayları, aktiflik ve devam eden küresel küçülme nedeniyle yeni bindirme fayları oluşturma potansiyelleri, Ay’daki kalıcı yerleşkelerin konumu ve dayanıklılığı planlanırken dikkate alınmalıdır” diyor.
Araştırmacılar, 50 yıl önceki Apollo sismometrelerinin kaydettiği güçlü Ay depremlerini inceleyerek, Ay’ın Güney Kutbu’ndaki faylarla ilişkilendirdi. Ay depremlerinin, Ay’ın iç kısmındaki faylardan kaynaklandığını ve bu sismik aktivitelerin Ay yüzeyindeki insan yapımı yapıları ve ekipmanları etkileyebilecek kadar güçlü olabileceğini belirledi.
Ay küçüldükçe astronotlar için tehlike büyüyor
Dünya’daki depremlerden farklı olarak, Ay depremleri saatlerce hatta bütün bir öğleden sonra devam edebilir. Bu durum, sığ depremlerin gelecekteki insan yerleşimlerini ciddi şekilde etkileyebileceği anlamına gelir. Ay’ın yüzeyinde milyarlarca yıllık asteroid ve kuyruklu yıldız çarpışmalarından oluşan gevşek tortu bulunması, sismik aktivitelerin ve toprak kaymalarının olasılığını arttırır.
NASA, 2024’ün sonlarında Artemis görevlerinin bir parçası olarak Ay’a mürettebatlı uçuş gerçekleştirmeyi planlıyor. Bu çalışma, Ay’ın sismik aktivitesine dayanabilecek mühendislik yapıları geliştirmek veya kaşifleri tehlikeli bölgelerden korumak için hazırlıklı olmak adına önemli bilgiler sunuyor.
