Ukrayna’daki savaşın yanı sıra Gazze, Biden yönetimi ve ABD’nin Orta Doğu’daki daha geniş çıkarları için belirleyici bir dış politika sorunu olmuştur
İsrail ile Hamas arasında Gazze’de yaşanan gerginlik, ABD iç siyasetine yeni bir unsur kattı ve özellikle 2024’te yapılacak başkanlık seçimlerini etkiledi.
Hamas’ın 7 Ekim’deki saldırısını takip eden günlerde İsrail’le kamuoyu dayanışmasına girildi; ancak İsrail’in Gazze’deki saldırılarını iki katına çıkarması ve Gazze sakinleri arasında %40’ının çocuk olduğu bildirilen 11.078 kişinin ölümüne yol açması, saldırının Filistinli siviller üzerindeki insani etkileri konusunda soru işaretleri yarattı.
Cumhuriyetçi Parti, İsrail’e ve Hamas’a karşı yürüttüğü saldırıya tam destek verilmesi konusunda genel bir uzlaşı sağlarken, Demokrat Parti’de ABD’nin İsrail’in kampanyasını ne ölçüde desteklemesi gerektiği konusunda kayda değer bölünmeler görülmüştür.
Bu parçalı pozisyon, Biden yönetimini ve 2024 başkanlık yarışındaki adaylığını zorladı ve Biden’ı ve kampanyasını, değişen kamuoyu tutumları ve giderek daha eleştirel bir Demokrat Parti’nin ortasında İsrail’e ve Filistinli sivillere destek arasında dikkatli bir denge kurmaya zorladı.
Cumhuriyetçi Uzlaşma
Cumhuriyetçi Parti, 7 Ekim saldırılarını takip eden günlerde İsrail ile yaygın bir dayanışma sergilemiştir. Maryland Üniversitesi’nin Ipsos ile birlikte gerçekleştirdiği Kritik Sorunlar Anketi’ne göre Cumhuriyetçilerin %71.9’u İsrail’i desteklediğini belirtmiştir ki bu oran, en son bu yılın Haziran ayında yapılan ve sadece %47.3’ünün İsrail’i desteklediğini belirttiği anketten bu yana neredeyse iki katına çıkmıştır.
Cumhuriyetçilerin çoğunlukta olduğu Temsilciler Meclisi’nin Gözetim Komitesi’nde yer alan Cumhuriyetçiler, USAID yöneticisi Samantha Power’a, vergi mükelleflerinin paralarının Hamas’a aktarılmadığından emin olmak için USAID’in Gazze ve Batı Şeria’ya yaptığı insani yardımları soruşturma niyetlerini belirten bir mektup imzaladı. Cumhuriyetçilerin çoğunlukta olduğu Temsilciler Meclisi 14.5 milyar dolarlık bir askeri yardım paketini onayladı; bu girişim büyük ölçüde partizanca bir girişimdi ve IRS fon kesintileri nedeniyle İsrail yanlısı Demokratları ve Biden yönetimini ötekileştirdi.
Tasarı yeni Temsilciler Meclisi Başkanı Mike Johnson için bir sınav niteliği taşırken, Filistinliler için insani yardım hükümleri içermediği ve acil ulusal güvenlik yardımına ilişkin iki partili normlardan uzaklaştığı gerekçesiyle Biden yönetimi tarafından veto edilerek dış yardım konusunda Demokratlar ve Cumhuriyetçiler arasındaki uçurumun derinleştiğini gösterdi.
Gazze’deki kriz, Cumhuriyetçi adayların 8 Kasım’daki başkanlık münazarasında öne çıkan bir konu oldu ve adayların çoğu İsrail’in en büyük savunucusu ve İran konusunda şahin olarak algılanmak için yarıştı. Tartışma kürsüsüne çıkan beş aday, Vali Ron DeSantis, Vali Nikki Haley, Vali Chris Christie, Vivek Ramaswamy ve Senatör Tim Scott, İsrail’e ve Hamas’a karşı yürütülen askeri harekata tam destek verdiklerini açıkladılar.
Ron DeSantis ve Tim Scott (yarıştan çekildi) gibi bazı adaylar da savaşı ABD içinde süregelen kültür savaşı söylemlerine dahil etti. DeSantis, Müslüman-Amerikalılara yönelik saldırıları “sözde İslamofobi” örnekleri olarak küçümsedi ve İsrail’in kendini savunma hakkını göz ardı eden şikayetlerde bulundu.
Amerikan üniversitelerindeki kampüs tartışmalarına ve gösterilere yanıt veren Scott, Hamas yanlısı ve/veya antiemetik inançları benimseyen vizeli öğrencileri sınır dışı etmekle tehdit etti. Nikki Haley gibi diğer adaylar ise ABD’nin İsrail’e destek konusunda şart koşmasına gerek olmadığını, onlara “neye ihtiyaçları varsa” onu sunacaklarını ileri sürdüler ki bu görüş İsrail Başbakanı Netanyahu’ya “Neye ihtiyacınız olursa olsun Amerika burada” mesajını veren Vali Chris Christie tarafından da yankılandı.
Christie ayrıca İsrail’e gideceğini ve burada yetkililer ve rehinelerin aileleriyle görüşeceğini açıkladı; bu da onu 7 Ekim saldırılarının ardından ülkeyi ziyaret eden ilk Cumhuriyetçi aday yapıyor. Cumhuriyetçi adaylardan Hamas’a yönelik tutumları ve İsrail’in kara ve hava saldırılarının kapsamına ilişkin net mesajlar geldi: Vali Haley İsrail’i Hamas’ın “işini bitirmeye” teşvik etti; Ron DeSantis İsrail’in “bu kasapların işini kesin olarak bitirmesi” gerektiğini söyledi; Senatör Tim Scott ise Hamas’ın “haritadan silinmesi” gerektiğini savundu.
Ron DeSantis İsrail’in “bu kasaplarla işini bir an önce bitirmesi” gerektiğini söylerken; Senatör Tim Scott Hamas’ın “haritadan silinmesi” gerektiğini savundu.
Ancak, çatışma uzadıkça ve Cumhuriyetçi Parti’deki izolasyonist gruplar ABD’nin angajmanını daha fazla eleştirmeye başladıkça, İsrail’e destek konusundaki bu fikir birliğinin zaman içinde sorgulanması da mümkün. Cumhuriyetçi Parti’nin kayda değer adaylarından Vivek Ramaswamy, 7 Ekim saldırılarından önce bile İsrail’e yönelik parti konsensüsünden ayrılmıştı.
Ramaswamy, ABD’nin etkin bölgesel normalleşme çabaları yoluyla İsrail’e yaptığı 3.8 milyardan fazla mali ve güvenlik yardımını azaltmaya çalışmasını ve nihayetinde İsrail’in 2028 sonuna kadar vaat edilen ABD askeri ve ekonomik yardımına olan bağımlılığını ortadan kaldırmasını önerdi.
Bu öneri, Nikki Haley gibi geleneksel olarak daha muhafazakâr olan adaylarla ABD’nin İsrail’i destekleme önermesi üzerine bir tartışma başlattı. Ramaswamy ayrıca sınır dışı edilmeyi teşvik eden ve üniversite kampüslerindeki Filistin yanlısı aktivist gruplara karşı çıkan adayları sansürle suçladı.
Gazze’deki savaşın İsrail ile Suudi Arabistan gibi tarihi bölgesel rakipleri arasındaki yakınlaşma çabalarını sekteye uğratmasıyla birlikte Ramaswamy, İsrail yanlısı bir duruş sergilemeye çalışarak başkanlık tartışması kürsüsünün arkasında bu öneriyi savunmaktan yavaş yavaş geri adım attı. Ancak Ramaswamy’nin Cumhuriyetçi meslektaşlarından ayrılması, parti içinde İsrail politikasında potansiyel bir bölünme olduğunu gösteriyor.
Yarış dışında, Senatör Josh Hawley gibi Ukrayna’ya yardıma şüpheyle yaklaşan bazı parti üyeleri, ABD’nin İsrail ve Ukrayna’ya yardımını bir ya-ya da önermesi olarak çerçeveleyerek, İsrail’in Hamas’la mücadelesinin ABD’nin aciliyetini ve Ukrayna’ya yardımın yeniden dağıtılmasını hak ettiğini ileri sürdüler.
Buna ek olarak, Ukrayna’daki savaşta olduğu gibi, İsrail’e destek konusunda parti içi uzlaşmanın parçalanması ve yardım paketlerinin maliyetinin, ABD’nin başka bir Orta Doğu çatışmasında dikkatinin dağılmaması ve bunun yerine Pasifik tiyatrosundaki rekabete veya ülke içindeki reformlara odaklanması gerektiğini savunan izolasyonist veya kısıtlama kampındaki aşırı sağ parti üyeleri arasında eleştiri toplaması mümkündür.
Demokrat Parti Üyeleri Arasında Çatlaklar
Demokratlar, 7 Ekim’deki Hamas saldırısını takip eden ilk haftalarda Hamas’ı kınama ve İsrail’e destek verme konusunda Cumhuriyetçi milletvekillerine katıldılar. Ancak, artan ölü sayısı, insani maliyetler, değişen kamuoyu tutumları ve gösteriler ve sivil altyapıya yönelik ayrım gözetmeyen saldırı raporları Demokrat milletvekillerinin tepkisini parçalamaya başladı.
Demokratlar üç ana kampa bölünmüştür: biri Filistin’in yanında, diğeri İsrail’in yanında, üçüncüsü ise itidal ve tarafsızlık arayışındadır. Maryland Üniversitesi’nin Kritik Konular Anketi, Haziran ayına göre Demokratlarda %73,4’ten %57,4’e ve Bağımsızlarda %71,4’ten %53,6’ya düşerek daha az Demokrat ve Bağımsızın tarafsız kampta yer aldığını göstermiştir.
İlk anketler 7 Ekim saldırılarından bu yana daha fazla Demokratın İsrail’i desteklediğini gösterirken (Haziran’da %13.7’den Ekim’de %30.9’a), Filistinlilere yönelik muameleye karşı ülke çapında düzenlenen son protestolar ve haykırışlar bu dış politika konusunda aşırı sol ve ılımlı Demokratlar arasındaki bölünmeyi ortaya çıkardı.
Temsilciler Meclisi’ndeki Cumhuriyetçilerin İsrail için önerdiği acil fon tasarısı Demokratlar arasındaki bu bölünmeyi daha da derinleştirdi; özellikle de bir yandan parti çizgisini korurken bir yandan da İsrail’e yardımı desteklemek isteyen Yahudi Demokratlar.
Tasarının Ukrayna’ya destek, Filistinlilere insani yardım ve IRS harcamalarında kesinti yapılmasına yönelik ek hükümler içermemesi, Demokratlar arasında tasarıya karşı ortak bir cephe oluşmasına neden oldu.
Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi’ne başkanlık eden en üst düzey Demokrat Temsilci Gregory Meeks, “Gruba mesajım şu: Eğer İsrail yanlısıysanız, hayır oyu vereceksiniz,” dedi. “Cumhuriyetçiler bununla siyaset yapıyor. İsrail’e ya da ulusal güvenliğimize yönelik herhangi bir yardımın şarta bağlandığı bir durumla hiç karşılaşmadık ve burada hem bunu şarta bağlıyorlar hem de bütçe açığını arttırıyorlar.”
Ancak Florida Temsilcisi Jared Moskowitz, Florida Temsilcisi Debbie Wasserman ve Illinois Temsilcisi Brad Schneider gibi bazı Demokratlar girişimi eleştirmekle birlikte, siyasi bedeli ne olursa olsun İsrail’e destek ve dayanışma gösterilmesi yönünde seçmenlerinden gelen baskılar nedeniyle tasarıya karşı çıkma konusunda tereddüt gösterdiler.
Demokratlar üç ana kampa bölünmüştür: biri Filistin’in yanında, diğeri İsrail’in yanında, üçüncüsü ise itidal ve tarafsızlık arayışındadır.
İsrail’e tam destek konusunda parti çizgisinden ayrılan ve ABD’nin İsrail-Filistin politikasını Filistinlileri ve iki devletli çözümü daha fazla destekleyecek şekilde değiştirmeye çalışan Demokratlar da olmuştur.
Michigan’dan Rashida Tlaib gibi Kongre temsilcileri 7 Ekim saldırılarından bir gün sonra İsrail’in ablukasının kaldırılması ve “apartheid sisteminin” sökülmesi çağrısında bulundu. Temsilci Cori Bush da bir açıklama yayınlayarak sadece İsrail ve Hamas arasında bir ateşkes çağrısında bulunmakla kalmadı, aynı zamanda ABD’nin İsrail’in “işgal ve apartheid “ına verdiği desteğe son vermesi çağrısında bulundu. Tlaib ve Bush’un açıklamaları hem Cumhuriyetçi hem de Demokrat milletvekilleri arasında tartışmalara yol açmış, Ritchie Torres gibi temsilciler Tlaib ve Bush’un direnişi yücelttiğini ve “ABD’nin İsrail’e yardımının koşulsuz olduğunu ve olması gerektiğini” ifade etmişlerdir.
Ancak geçtiğimiz hafta Tlaib’in Filistin’e verdiği destek, “nehirden denize” şeklindeki milliyetçi sloganı tweetlemesinin ardından milletvekillerini daha da böldü ve Temsilci Derrick Van Orden gibi bazı Cumhuriyetçi milletvekilleri arasında kınama ve Kongre’den ihraç etme çabalarına yol açtı.
Bu açıklama sadece Temsilci Mike Lawler ve Temsilci Jeff Van Drew gibi Cumhuriyetçilerden değil, aynı zamanda Demokrat Parti’deki meslektaşlarından da eleştiri aldı. 70’i bu sloganı kullanmasını eleştiren bir mektup imzaladı.
Temsilci Tlaib kendini savunmak için Meclis kürsüsüne çıktı ve ateşkes çağrısında bulunurken “Filistinliler tek kullanımlık değildir” diyerek gözyaşı döktü. Tlaib’in gensorusu için yapılan oylamada 234 lehte, 188 aleyhte oy çıktı.
Gazze, bu yönetim ve ABD’nin Orta Doğu’daki daha geniş çıkarları için belirleyici bir dış politika sorunu olmuştur.
Biden’ın Muamması
Anketler, hem Cumhuriyetçi hem de Demokrat partilerden Amerikalıların, farklı nedenlerle de olsa, Gazze’ye yönelik yaklaşımını eleştirdiğini gösteriyor.
Bu arada, Cumhuriyetçi katılımcıların %26’sı yönetimin yaklaşımının Filistinlileri çok fazla kayırdığını iddia ederken, Demokrat katılımcıların %24,4’ü Biden’ı İsrail ve Gazze’de devam eden saldırısı lehine çok fazla eğilmekle eleştirdi.
Ankete katılanlar ayrıca Gazze’nin bu yönetim ve ABD’nin Orta Doğu’daki daha geniş çıkarları için belirleyici bir dış politika sorunu olduğunu ve bu konunun Biden’ın 2024 adaylığı için önemli ve belirleyici olacağını belirtti.
52,8’i Gazze’nin oyları üzerinde bir etkisi olmayacağını belirtirken, %30,9’u İsrail-Filistin meselesine yaklaşımı nedeniyle Biden’a oy verme ihtimalinin daha düşük olduğunu, %14,2’si ise daha yüksek olduğunu belirtmiştir.
Cumhuriyetçilerin çoğunluğu daha az olası olduklarını belirtirken, kendi Demokrat Parti seçmenleri arasında Biden için hala bir maliyet vardı: Demokratların %10,8’i, yönetimin Gazze’ye yönelik tutumu nedeniyle Biden’a oy verme ihtimallerinin azaldığını bildirdi.
Demokratlar arasında İsrail’e verilen desteğin derecesi konusunda ortaya çıkan bölünme -eğer varsa- İsrail’e yönelik artan dayanışma ile yan yana geldiğinde, Başkan Biden’ı 2024 başkanlık seçimleri öncesinde, şüphesiz Orta Doğu’daki en önemli dış politika sorunu olarak öne çıkacak bir konuda zor bir duruma sokuyor.
Bu değişen koşullar, Biden’ın yönetimini ve başkanlık kampanyasını, İsrail’in savunma kabiliyetlerine destek ile Gazze’deki Filistinlilere insani destek arasında ihtiyatlı bir denge kurmaya ve aynı zamanda ABD’nin bu krizde proaktif liderliğini gösterebilecek gerilimi azaltma yolları aramaya zorlayacaktır.
fikrikadim tarafından Londra merkezli Al Majalla dergisinden tercüme edilmiştir.
