1944 Yılında Ordu’da Halkevi Bünyesinde Bir Sinema Açılmıştı

7 mins read
1944 Yılında Ordu'da Halkevi Bünyesinde Bir Sinema Açılmıştı

1944 Yılında Ordu’da Halkevi Bünyesinde Bir Sinema Açılmıştı

1944 Yılında Ordu'da Halkevi Bünyesinde Bir Sinema Açılmıştı

1924’den 1940 yılına kadar Ordu’nun yegane sineması Halis Öge Bey‘e aittir. Ama sinemayı işleten İhsan Beyin 1938’de ölümünden sonra işler karışmıştır.. Baba Halis Bey ile diğer oğlu Muammer Bey birlikte birkaç sene daha bu sinemayı yürütmüşlerdir. 1940’lı yılların başına doğru Halis Bey film makinesini Trabzon’da bir sinemacıya satınca işletmede kendiliğinden kapanmıştır.

İhsan Bey sinemasının kapanmasıyla Ordu’da yeni bir sinema ihtiyacı doğmuştur. Bu vaziyet karşısında iyice sıkılıp, kara günler geçiren Ordu’luların imdadına Halkevi Başkanı Dr. Yekta Karamustafaoğlu yetişmiştir. Ordu Halkevi Başkanı Dr. Yekta Karamustafaoğlu epeyce uğraşıp, didinmiş, 1944 yılında Ordu Valisi olan Sadri Aka’yı sonunda ikna etmiştir.

1944’lı yılların sonunda Özel İdareden alınan 10 bin lira tahsisatla Ordu Halkevine İstanbul’dan Necip Erses firmasından en güzel film makinesi denilen “Zeis-İkon” alınmıştır.. Ordu halkının aylardır dört gözle ve hasretle beklediği sinema makinesini İstanbul’dan Necip Erses firması 15 Ocak 1945 tarihinde Ordu’ya vapurla göndermiştir.

Film makinesi ambalajı büyük bir ihtimamla mavnayla iskeleye getirilip, gümrük deposuna konmuştur. Film makinesini yerine monte edecek teknisyen de bir ay sonra Şubat 1945’de Ordu’ya gelecektir. İstanbul’dan getirilen bu modern sinema makinesi yerine monte edilip, provalar yapılmıştır.. Ve sonunda sinema faaliyete geçmiştir. Bu film makinesi sayesinde Ordu’da hayli film makinisti de yetişmiştir.

Ordu halkı bu yeni film makinesi sayesinde Halkevi salonunda yeni filmler izlemeye başlamıştır. Ordu Halkevi sinemasına ayrıca çok da güzel yerli ve yabancı filmler de geliyordu. Ama ne var ki Ordu Halkevi salonunun akustiği olmadığı için Türkçe sözlü filmler pek anlaşılmıyordu… Her şeye rağmen sinemasızlıktan iyiydi… Ordu Halkevi sineması aynı zamanda halkı eğmek ve bilgilendirmek amacıyla çok faydalı filmler de getirtip, halka, öğrencilere gösteriyordu.

1945 li yıllarda Halkevi tarafından işletilen bu sinema, 1949 yılı Temmuz ayında 3576 lira muhammen bedelle Ordu Halkevi sineması işletmesi kiraya verilmek için ihaleye çıkarılmıştı. 30 Temmuz 1949’da yapılan ihalede Ordu’ya Halkevi tarafından kurulan sinemanın işletme ihalesini Sıtkı Bacınoğlu başkanlığında bir gurup arkadaşı almıştır. Halkevi sinemasının adı Lale Sineması olarak değiştirilmiştir. Sıtkı Bacınoğlu, Orduluların rahat edeceği bir ortamda kaliteli ve yeni filmler seyredebilmeleri için bir takım tedbirler aldırarak, Ordu’da sinemacılık alanında da örnek bir şahsiyet olmuştur.

Özelleşen Lale Sinemasına gelen ilk film ise “Türkücü Suzan Yakar’ın Harman Sonu” filmidir. Halk eğitim salonunda faaliyete başlayan özel Lale Sineması güzel hizmetlere sebep olmuştur. Halkevi içerisinde işletilen Lale Sineması Ordu’nun o yıllardaki sinema ihtiyacını az çok gidermeye çalışmıştır.

Bir Pazar günü sabah 10 matinesinde Halkevi Lale sinemasında makine dairesinde yangın çıkmış, “Kara Korsan ve Kırk Haramiler” isimli filmlerin şeritleri yanmıştır. Seyircilerin bir kısmı, özellikle balkonda oturan bayanlar ve çocuklar dumandan etkilenip hafifçe yaralanmıştır. Bina betonarme olduğundan yangın daha fazla büyümeden söndürülmüştür. Lale sinemasının makine dairesinde çıkan bu yangın nedeniyle sinema oynatma işine uzunca bir süre ara verilmiştir.

Halk Eğitim Salonunun son restorasyonunda sahne altındaki depoda Halkevi sinemasının binbir zorlukla satın alınan film makinesinin büyük parçaları da tesadüfen bulunmuştur. Şimdi bu sinema makinesinin nerede olduğu da merak konusudur… Çeşitli amaçlar için kullanılan Halkevi binası 1998 yılında yenilenmiş ve “Atatürk Kültür Merkezi” adını almıştır.

İhsan Bey sinemasını takiben açılan Halk Evi (Lale) sineması onların peşinden 1949 yılında açılan Millet Sineması, Renkli Sinema, Zafer Sineması, Ordu Sineması ve Konak Sineması, Yazlık İnci ve Yıldız bahçe Sinemaları hayatımızdan bir film şeridi gelip geçtiler. Bunların her biri hakkında zaman içinde yaptığımız paylaşımlar anılarda sadece dramatik bir nostalji olarak kalmıştır. Eski Ordu hakkında daha konuşacak yazılacak ve paylaşılacak daha yeni hatıralarımız da var. Ama şimdilik bu kadar… Hoşçakalın…

Naim Güney

Ordu yerel tarih araştırmacısı. Gazeteci, yazar.

"Tarih" geçmişle gelecek arasında köprü kurmaya imkan tanır ve dün ne olduğumuz, gelecekte ne olabileceğimize dair bize fikirler verir"


Fatal error: Uncaught TypeError: fclose(): Argument #1 ($stream) must be of type resource, bool given in /home/fikrikadim/public_html/wp-content/plugins/wp-super-cache/wp-cache-phase2.php:2386 Stack trace: #0 /home/fikrikadim/public_html/wp-content/plugins/wp-super-cache/wp-cache-phase2.php(2386): fclose(false) #1 /home/fikrikadim/public_html/wp-content/plugins/wp-super-cache/wp-cache-phase2.php(2146): wp_cache_get_ob('<!DOCTYPE html>...') #2 [internal function]: wp_cache_ob_callback('<!DOCTYPE html>...', 9) #3 /home/fikrikadim/public_html/wp-includes/functions.php(5420): ob_end_flush() #4 /home/fikrikadim/public_html/wp-includes/class-wp-hook.php(324): wp_ob_end_flush_all('') #5 /home/fikrikadim/public_html/wp-includes/class-wp-hook.php(348): WP_Hook->apply_filters('', Array) #6 /home/fikrikadim/public_html/wp-includes/plugin.php(517): WP_Hook->do_action(Array) #7 /home/fikrikadim/public_html/wp-includes/load.php(1270): do_action('shutdown') #8 [internal function]: shutdown_action_hook() #9 {main} thrown in /home/fikrikadim/public_html/wp-content/plugins/wp-super-cache/wp-cache-phase2.php on line 2386