Bilgi ve Ödül
Bir varmış bir yokmuş. Bir gün yaşlı bir kadın sora sora bilge Bozorgmihr’in yanına gelmiş ve orada bulunan topluluğun huzurunda bir meseleyi sormuş.
Bozorgmihr biraz düşünmüş ve şöyle söylemiş: “Bilmiyorum. Araştırıp düşünmem ve meselenin cevabını bulmam gerekir.”
Bozorgmihr’in her şeyi bildiğini zanneden çok beklentili kadın bu cevaba üzülmüş ve şöyle söylemiş: “Çok tuhaf ve saçma! Enuşirevan’ın vezirisin, adın bilge Bozorgmihr ve herkes seni bilgili bir adam olarak kabul eder; ayrıca padişahtan bunca ücret ve ödül alıyorsun, benim gibi yaşlı bir kadın sana bir şey sorduğu zaman da bilmiyorum diyorsun. Öyleyse neden bu kadar saygı görüyorsun ve o kadar parayı neden alıyorsun?”
Bozorgmihr şefkatle şöyle cevap vermiş: “Ben bazı şeyleri biliyorum ve bir çok şeyi de bilmiyorum; asla her şeyi bildiğimi iddia etmedim. Sahip olduğum saygı da bildiğim o pek az şeylerden dolayıdır, tıpkı sorduğun sorunun cevabını bilmediğim ve senin bana saygı göstermediğin gibi. Ödül olarak aldığım her ne varsa bildiğim o pek az şeyler içindir ve eğer bilmediğim şeyler için bana ücret ve ödül verecek olsalardı, dünyada var olan her şey az gelirdi çünkü bilmediğim şeyler bir hayli çoktur. Emin ol padişah bile bilmediğim şeyler için bana ödül vermiyor. Eğer inanmıyorsan git padişaha sor.”
Kadın mahcup olmuş ve şöyle söylemiş: “Söylediğim şeyden dolayı affınızı dilerim. Ben elli senedir okul yöneticisiyim, insanlar beni bilgili sayarlar ve bana birçok şey sorarlar; hatırladığım kadarıyla hiç, bilmiyorum demedim. Daima bir cevap verdim ve insanların benden memnun olmalarını sağladım.”
Bozorgmihr cevaben şöyle söylemiş: “Herkesin kendisinden memnun olmasını sağlamak isteyen kimse ister istemez çok çelişkili konuşacaktır; her şeye cevap vermek isteyen ve hiçbir zaman bilmiyorum demeyen kimsenin vereceği bir çok cevap yanlış olacaktır. Herkes bir şeyler bilir ve bir çok şeyi de bilmez; her şeyi herkes bilir ve herkes daha anasından doğmadı.”
Mehdî ÂZERYEZDÎ Kâbûsnâme’den Seçmeler
yazarın bir önceki tercümesini oku: Edepli Kabadayı
