İntihal edebiyatta ciddi bir etik meseledir, çünkü başkasının çalışmasını uygun şekilde kaynak göstermeden kullanmayı içerir. Bununla birlikte, farklı kültürlerin özgünlük ve alıntı konusunda farklı standartları ve beklentileri olabileceğinden, dünya çapında edebiyatta intihalin kapsamını ve sıklığını ölçmek zordur. Dahası, intihal vakaları genellikle karmaşık ve tartışmalıdır, çünkü fikirler, temalar, ifadeler veya kaynaklarda her zaman net olmayan veya kasıtlı olmayan benzerlikler içerebilirler.
Fikrikadim edebiyat editörlerinin araştırmalarına göre¹²³, yazarlar, eleştirmenler veya okuyucular tarafından intihal yapmakla suçlanan birçok ünlü edebiyatçı olmuştur. Bu suçlamalardan bazıları yasal mücadeleler, kamuoyu önünde özür dileme veya itibar zedelenmesi ile sonuçlanırken, diğerleri reddedilmiş veya dostane bir şekilde çözülmüştür. İntihal iddialarıyla karşılaşan tanınmış yazarlardan bazıları…
– Pulitzer ödüllü Roots kitabının yazarı Alex Haley: The Saga of an American Family* adlı kitabın yazarı Harold Courlander tarafından *The African* adlı romanından bölümler aldığı iddiasıyla dava edilmiştir. Haley, eserinin Courlander’ın kitabından bölümler içerdiğini kabul etti ve ikili 1978 yılında mahkeme dışı bir anlaşmaya vardı¹.
– Harry Potter serisinin yaratıcısı J.K. Rowling, Adrian Jacobs’un mirasını temsil eden Paul Allen tarafından, dördüncü kitabı *Harry Potter ve Ateş Kadehi* için Jacobs’un *Büyücü Willy’nin Maceraları* kitabından öğeler ödünç almakla suçlandı. Dava, \”ikisinin ciddi bir şekilde karşılaştırılmasının inandırıcılığı zorladığını\” belirten yargıç tarafından reddedildi. Rowling, Jacobs’un kitabını okuduğunu reddetti ve iddiaları \”hem temelsiz hem de gülünç\”¹ olarak nitelendirdi.
– Genellikle 20. yüzyılın edebi başyapıtlarından biri olarak kabul edilen The Waste Land’in şairi T.S. Eliot‘ın James Joyce‘un Ulysses’inden büyük ölçüde yararlandığı düşünülüyordu. Ayrıca Madison Cawein’in 1913 yılında yayımlanan ve kendi eseriyle çarpıcı benzerlikler taşıyan bir şiirini intihal etmekle suçlanmıştır¹.
– Çok satan Da Vinci Şifresi romanının yazarı Dan Brown, eserlerinden intihal yaptığı iddiasıyla üç farklı kişi tarafından dava edilmiştir. Richard Leigh ve Michael Baigent Brown’ın Kutsal Kan ve Kutsal Kase adlı kitaplarından, Lewis Perdue ise Da Vinci Mirası ve Tanrının Kızı adlı romanlarından çalıntı yaptığını iddia etti. Brown tüm davaları kazandı ve tarihsel kaynakları ve araştırmaları bu türde yaygın bir uygulama olarak kullandığını savundu¹⁴.
Türk romancı Elif Şafak: Geçtiğimiz günlerde Mine Kırıkkanat, Elif Şafak’ın “Bit Palas” adlı romanının, kendi romanı olan “Sinek Sarayı”ndan intihal yaptığı iddiasıyla dava açmıştır1. Mahkeme, Elif Şafak’ı 159 bin TL para cezasına ve Doğan Kitap’ı da 83 bin TL maddi tazminat ödemeye mahkum etmiştir2. Elif Şafak ise bu iddiayı reddetmiş ve kendisine yönelik bir linç kampanyası olduğunu söylemiştir3. Elif Şafak’a, 122 yazar tarafından destek verilmiştir4. Bu davanın istinaf süreci devam etmektedir.
1: 12 Literary Plagiarism Scandals, Ranked ‹ Literary Hub 2: What Is Plagiarism? | Definition & Examples – Scribbr 3: A Review of Literature: Plagiarism in the Papers of Turkish Context – ed 4: 9 Notorious Literary Plagiarism Scandals You Should Know About … 5: 9 Authors Who Were Involved In Plagiarism Controversies
1: Mine Kırıkkanat Bit Palas Romanı İçin Elif Şafak’a Açtığı İntihal … 2: Mine Kırıkkanat, intihal davasını kazandığı Elif Şafak’ı hedef aldı: FETÖ’nün ürünü 3: Elif Şafak: ‘Kayıp Ağaçların Adası’nda intihal yok, linç kampanyası var’ – BBC News Türkçe 4: Edebiyatçılardan “intihal” raporu: Mine Kırıkkanat ve Elif Şafak arasında değil intihal, ilham bile görmek mümkün değil! 5: Yazarlar endişeli! Elif Şafak ve Mine Kırıkkanat’ın intihal kavgası hakkında 122 yazar ortak çağrı metni yayınladı
