Avustralya’nın batı kıyısından 2.500 kilometre (yaklaşık 1.500 mil) açıkta bulunan iki yeni deniz parkında yapılan incelemeler sırasında ortaya çıkarılan, ayaklı balıklardan balçık yaratıklarına kadar derinliklerin tuhaf sakinleri araştırmacılar için bir rüyanın gerçekleşmesiydi.
Keşif gezisi 30 Eylül 2022’de yola çıkmadan önce bile Victoria Müzeleri (MV) deniz omurgasızları kıdemli küratörü Tim O’Hara bir ya da iki keşif yapılacağını tahmin ediyordu.
O’Hara, “Bölgenin dinozorlar döneminde oluşmuş devasa denizdağlarıyla kaplı olduğunu ve Pasifik ile Hint Okyanusları arasında kritik bir kavşakta yer aldığını biliyoruz,” dedi.
“Şimdiye kadar keşfedilmemiş bu bölgede dalgaların altında saklı kalmış yeni türleri, hatta belki de yaşam ağacının yeni dallarını keşfetme ihtimali bizi gerçekten heyecanlandırıyor.”
Cocos Keeling ve Christmas Adaları çevresindeki 740.000 kilometrekarelik (yaklaşık 285.000 mil kare) okyanusu koruyacak olan yeni deniz parkı bölgelerine giderken, araştırmacılar kendilerini havaya bırakan göz kamaştırıcı bir dizi kanatlı balık gözlemlediler.
Been photographing flying fishes all day every day. I think we’re up to 6 species now, but I’ll need to check. What a stunning group of fishes these are! #RVInvestigator #InvestigatingtheIOT @CSIRO @austmus @museumsvictoria @BushBlitz2 @ParksAustralia pic.twitter.com/H0UWi5zNt2
— KaiTheFishGuy (@FishGuyKai) October 5, 2022
Avustralya Müzesi Araştırma Enstitüsü balık biyoloğu Yi-Kai Tea, yolculukla ilgili bir blog yazısında, bu hayvanların daha büyük balıklardan kaçmak için aç deniz kuşları tarafından kapılma riski taşıdığını açıkladı.
Araştırma gemisi (RV) Investigator’daki ekipler, sonar kullanarak 13.000 kilometrelik yolculuklarında 35 gün boyunca deniz tabanının haritasını çıkardılar ve antik deniz dağlarını, volkanik konileri, kanyonları ve sırtları ortaya çıkardılar. Sönmüş volkanlar 140 ila 50 milyon yıl önce oluşmuş olduğu açıklandı.
Sonar, Cocos Keeling Adaları’nın deniz tabanından yaklaşık 5.000 metre yükselen devasa bir deniz dağının ikiz zirveleri olduğunu ortaya çıkardı. Deniz seviyesinin 350 metre altında üçüncü bir batık tepe de tespit edildi.
Bunun ardından sevimli görünümüyle dikkat çeken bir yarasa balığı göze çarptı. Araştırmacıların “iyi pişmiş mantıya” benzettiği pembemsi balık, kanatları andıran yüzgeçlerini bacak gibi kullanarak deniz tabanında yürüyor.
Ekibin görüntülediği bir diğer balık, deniz tabanının hemen üzerinde uçar gibi hareket ediyor ve aşağıda kalan avının üzerine atlıyor. Balığın ince ve uzun bacak yüzgeçleri, deniz tabanına demir atmış bir gemi gibi görünmesini sağlıyor.
Introducing one of the most fascinating #fish that we've found in our #deepsea surveys of the waters near Christmas and Cocos (Keeling) Islands …
It's the #tripodfish, or tripod spiderfish!! 🐟🔭🕷️
Image: Ocean Exploration Trust/WoRMS via @FishesAustralia. #InvestigatingTheIOT pic.twitter.com/i7ZLywAXNM
— Bush Blitz (@BushBlitz2) October 18, 2022
Ekip ayrıca kabuk yerine yumuşak mercanları kullanan bir keşiş yengeci tespit etti. Bu yengeçlerin kendilerine kabuk yapmak için yumuşak mercanları kum ve etraftaki diğer malzemelerle birleştirdiği düşünülüyor.
Ekip, 60 metreden yüzeyin 5.500 metre derinliğine kadar küçük trol ağlarıyla habitatları örnekledikten sonra büyük bir tür hazinesi topladıklarını bildirdi.
O’Hara bu türlerin üçte birinin bilim için yeni olabileceğini tahmin ediyor. Bu türler arasında gevşek, yapışkan ve şeffaf bir deriye sahip yeni bir kör yılan balığı türü de bulunuyor.
Bray şöyle açıklıyor: “Bunlar küçük fener balığı akrabaları… Burunlarındaki bir çukurda oturan ve avlarını çekmek için hareket ettirebildikleri küçük bir yemleri var ve esasen modifiye edilmiş kolları ve bacakları üzerinde zeminde yürüyorlar.”
Bir başka balık ise, deniz tabanının hemen üzerinde zahmetsizce asılı durabildiği ve aşağıda şüphelenmeyen avına saldırmak için beklediği tuhaf bir şekilde uzamış stilt yüzgeçleriyle yere demirlemiş olarak yakalandı.
Gemi anakaraya döndüğünde, örneklenen canlılar, kimliklerini doğrulamak veya yeni türleri tanımlamak için farklı hayvan gruplarında uzmanlaşmış taksonomistler tarafından incelenecek ve hayvanlardan elde edilen DNA hayati bir bilgi kaynağı olarak kullanılacak.
Today is the day! I finally met the bony eared assfish! 😆 #voyagetotheunknown #InvestigatingtheIOT #RVInvestigator #deepwaterfish @museumsvictoria @CSIRO #TeamFish pic.twitter.com/jgSYCE9fN7
— Tiffany Sih, PhD (@TiffoFisho) July 7, 2021
Victoria Müzesi’nin yöneticisi Lynley Crosswell, keşif gezisi için şu ifadeleri kullandı.
Bu yolculuğun sonuçları, Avustralya’nın derin deniz ortamlarını ve insanların bunlar üzerindeki etkisini anlamamız için çok değerli olacak.