Kazakistan’ı sallayan protestoların arkasında ne var?
Akaryakıt fiyatlarındaki artışlara karşı başlayan protestolar, daha geniş siyasi ve ekonomik taleplerle artarak yayıldı.
Kazakistan’da protestolar çok nadirdir. İnsanlar aileleriyle birlikte geçirmek için resmi tatillerden yaralanmayı tercih ederler. Ve tabii gece sıcaklıkları sıfırın çok altına düştüğü için, Yeni Yıl birden bu gösteriler için uygun bir zaman oldu.
2 Ocak günü Kazakistan’ın 1991’deki bağımsızlığından bu yana görülen en büyük protestoların başlangıcı oldu.
Protestoların başlamasından bir müddet sonra Kazakistan’ın en büyük şehri Almatı’daki belediye binası alevler içinde kaldı. Ardından protestocular ülkenin ilk Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’in heykelini yaktılar. Sovyet sonrası istikrarın simgesi olarak görülen ülke eylemlerle birlikte bu imajı dağıldı.
Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, hükümeti görevden aldı ve ülke genelinde olağanüstü hal ilan etti. Yerel basına göre Aktau kentinde sokağa çıkan 10 binden fazla kişi Tokayev’in de istifasını talep etti.
Cumhurbaşkanı Tokayev, Rusya ve beş eski Sovyet ülkesinin üye olduğu NATO benzeri bir örgüt olan Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü‘nün devlet başkanlarına, “terör tehdidine karşı yardım etmeleri için talep gönderdiğini” duyurdu.
OHAL’e karşın Almatı’da göstericiler belediye binası ve havalimanını bastı.
Ülkenin en büyük kenti ve eski başkent Almatı’da sopalar ve demir çubuklar taşıyan kalabalık bir grup, belediye başkanının ofisine girdi.
ABD, Kazakistan’da ‘sükunet’ ve ‘anayasal kurumlara saygı’ çağrısı yaptı
Price, açıklamasında, şiddet eylemlerini ve mülkiyete verilen zararları kınadıklarını kaydederek, “Hem yetkilileri hem de göstericileri sükunete davet ediyoruz. Tüm Kazakistan halkının anayasal kurumlara, insan haklarına, basın özgürlüğüne saygı duymasını ve bunları savunmasını istiyoruz. Ayrıca tüm taraflara olağanüstü hale barışçıl bir çözüm bulmaları çağrısında bulunuyoruz.” ifadelerini kullandı.
Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki de Kazakistan’da yaşanan şiddet olaylarını kınamış, olayların arkasında ABD’nin olduğu yönündeki iddiaların “çılgınca” olduğunu belirtmiş ve bunun Rusya’nın bir dezenformasyonu olduğunu savunmuştu.
BM’den Kazakistan’a itidal ve şiddetten kaçınılması çağrısı
Birleşmiş Milletler (BM) Kazakistan’da devam eden gösteriler ve ülkede olağanüstü hal ilan edilmesi üzerine itidal, şiddetten kaçınılması ve diyalog çağrısında bulundu.
BM Genel Sekreter Sözcüsü Stephane Dujarric, yaptığı açıklamada, Kazakistan’daki gelişmeleri endişeyle takip ettiklerini belirtti.
Dujarric, Kazakistan’da tüm taraflara itidal, şiddetten kaçınılması ve diyalog çağrısı yaptı.
Kaynaklar: BBC, AA, Aljazeraa
