İspanya’da yapılan yeni bir araştırmaya göre, hamilelik sırasında ve erken çocukluk döneminde hava kirliliğine maruz kalmak çocuğun beyin boyutunu ve yapısını önemli ölçüde değiştirebiliyor. Hava kirliliği çocuklarda beyin bağlantılarını en çok ilk 8,5 yıl içinde etkiledi, ancak beş yaşından önceki çocuklar en büyük değişiklikleri yaşadı.
Barselona Küresel Sağlık Enstitüsü‘nden (ISGlobal) bilim insanları, bebek beyninin sadece hamilelik sırasında değil, çocukluk döneminde de hava kirliliğine karşı savunmasız olduğu fikrine katkıda bulunuyor.
ISGlobal araştırmacısı ve çalışmanın başyazarı Anne-Claire Binter yaptığı açıklamada, “Bu çalışmanın yeni yönü, hava kirliliğine karşı duyarlılık dönemlerini tespit etmesidir” dedi. “Verilerin hamileliğin üç aylık dönemleri veya çocukluk yılları için analiz edildiği önceki çalışmalardan farklı olarak, verileri ay bazında analiz ederek maruziyeti daha ince bir zaman ölçeği kullanarak ölçtük. Bu çalışmada, çocukların gebe kalmalarından 8,5 yaşına kadar hava kirliliğine maruz kalmalarını aylık bazda analiz ettik.”
Beyinde, birden fazla beyin bölgesine yapısal bağlantı sağlayan beyaz madde yolları ile milyarlarca aktif bağlantı vardır. Beyaz madde alanları beyin bölgelerini birbirine bağlar ve öğrenme ve problem çözme gibi üst düzey bilişsel süreçlerde yer alır, bu da onu beyin gelişimini incelemek için ortak bir alan haline getirir. Geçmiş araştırmalar, beyaz madde yapılarındaki anormal değişiklikleri depresyon, anksiyete ve otizm spektrum bozukluğu semptomlarıyla ilişkilendirmiştir.
Mevcut çalışmada ekip, Hollanda’dan ayrı bir çalışmaya kaydolan 3.515 çocuğun verilerini analiz etti. Araştırmacılar, her çocuğun annesinin hamileliği sırasında ve 8,5 yaşına gelene kadar evlerinde günlük azot dioksit ve partikül madde seviyelerine maruz kaldığını tahmin etti. Çocuklar 9 ila 12 yaşlarındayken, yapısal bağlantıya ve çeşitli beyin yapılarının hacmine bakmak için MRI beyin taramaları yapıldı.
Daha yüksek hava kirliliği seviyeleri, çocukların beyinlerindeki beyaz madde mikro yapılarındaki değişikliklerle ilişkilendirildi. İnce partikül maddeye maruz kalma, diğer temel işlevlerin yanı sıra motor fonksiyon ve öğrenmeyle ilgili bir beyin bölgesi olan putamen hacmini etkiledi. Bir çocuk özellikle yaşamının ilk iki yılında ne kadar çok ince partikül maddeye maruz kalırsa, ergenlik öncesi dönemde putamenin boyutu o kadar büyük oluyor.
Binter, “Daha büyük bir putamen bazı psikiyatrik bozukluklarla (şizofreni, otizm spektrum bozuklukları ve obsesif-kompulsif spektrum bozuklukları) ilişkilendirilmiştir” diyor. ISGlobal araştırmacısı ve kıdemli çalışma yazarı Mònica Guxens, “Hava kirliliğine maruz kalmanın beyin üzerindeki olası uzun vadeli etkilerini araştırmak için bu kohorttaki aynı parametreleri takip etmeli ve ölçmeye devam etmeliyiz” diye ekliyor.
