Çin, Kovid-19 pandemisinin başlangıcında, hastalığa neden olan SARS-CoV-2 virüsünün gözlemlendiğini duyurmakta geç kalmış ve 2019’un sonlarında Wuhan’daki ilk vakayı keşfederek, SARS hastalığına benzer ölümcül bir hastalığa karşı uyarıda bulunan Çinli Doktor Li Wenliang hakkında ölmeden önce ‘söylenti yaymak’ suçlamasıyla soruşturma başlatmıştı.
İnsanlar için bir tehdit oluşturmuyor… Dünya Sağlık Örgütü, Çin’in bu adımına övgüde bulundu
Pekin, kendisine yöneltilen ağır suçlamalardan sonra pandemiden dersini almış gibi görünüyor. Öyle ki Çinli araştırmacılar, şu anda insanlar için herhangi bir tehdit oluşturmuyor olsa da, NeoCov adını verdikleri yarasalarda görülen yeni bir virüs türü keşfettiklerini duyurdu.
Yeni virüs, Wuhan Üniversitesi’nden Çinli araştırmacılar ve Pekin’deki Çin Bilimler Akademisi tarafından Güney Afrika’da keşfedildi. Araştırmacılar, virüsün tespit edildiğini, birkaç gün önce, henüz hakem onayından geçmemiş makalelerin erişime açıldığı bioRxiv sitesinde yayınlanan bir çalışmada duyurdular.
Araştırmacılar, yaptıkları çalışmada, NeoCov’un Ortadoğu Solunum Sendromu (MERS-CoV) virüsünün yakın akrabası olduğunu, aynı zamanda SARS-CoV-2 virüsünün bazı özelliklerini taşıdığını, henüz insanlardaki ACE2 reseptörüne bağlanamadığını ancak bağlanmasını sağlayacak bir mutasyon geçirmesi ihtimaline karşı izlenmesi gerektiğini belirttiler.
Dünya Sağlık Örgütü’nden (WHO) epidemiyolog Emced el-Huveli, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamalarda, “Kurum, hakem onayı almadan ön yayını yapılan makaleyi biliyor ve hakemli bir dergide yayınlanmadan önce bulgularını paylaştıkları için araştırmacılara teşekkür ediyor” dedi.
Emced el-Huveli, söz konusu çalışmayı, hayvanlar arasında hastalıkların yayılmasına ve insanlara geçmesine neden olan, bilinen veya potansiyel yeni virüslerin, olasılık ve risk faktörlerinin anlaşılması için söz konusu virüslerin takibine yönelik çalışmaların artırılması gerektiğini vurgulayan bir mesaj olarak değerlendirdi.
Değerlendirmelere göre, SARS-CoV-2 de dahil olmak üzere ortaya çıkan ve geri dönen bulaşıcı hastalıkların patojenlerin yüzde 75’i vahşi yaşamdakiler başta olmak üzere hayvanlardan geliyor.
WHO uzmanları, 14 Ocak-10 Şubat 2021 tarihleri arasında Çin’in Wuhan şehrine yaptıkları ziyaretin ardından Mart ayında yayınladıkları raporda, SARS-CoV-2 virüsünün, NeoCov’da olduğu gibi yarasalarda ortaya çıkıp daha sonra henüz kimliği belirlenmemiş bir ara hayvan aracılığıyla insanlara bulaşmış olabileceğini belirtmişlerdi.
Emced el-Huveli “Bu virüs ve SARS-CoV, Mers-CoV ve SARS-CoV-2 gibi diğer koronavirüsler WHO’nun araştırma ve geliştirme planları kapsamında Öncelikli Patojenleri Araştırma ve Geliştirme Listesi’ne dahil edildi. Hayvanlar arasında etkili olan virüslerin yayılmasını izlemek ve ortaya çıkmaları veya yeniden yayılmaları tehdidi ile mücadele için Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü, Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) ve diğer ortaklarla birlikte çalışıyoruz” dedi.
Araştırmayı yürüten Çinli bilim adamlarına göre, insanları enfekte etmemesi sebebiyle, virüs şu anki haliyle sınırlı bir düzeyde tehlike yaratıyor, ancak daha fazla mutasyon geçirmesi, insan hücrelerindeki ACE2 reseptörüne bağlanmasını sağlayabilir ve sonuç olarak SARS-CoV-2 de olduğu gibi insanlara bulaşabilir.
Araştırmacılar, böyle bir durumun gerçekleşmesi halinde dünyanın büyük bir risk altında olacağına yönelik uyarıda bulundular. Zira söz konusu virüs, bulaştığı kişiler arasında çok sayıda ölüme neden olma (Ortalama olarak, enfekte olmuş üç kişiden birinde ölüm ihtimali) özelliği açısından Ortadoğu Solunum Sendromu’nun (MERS-CoV) özellikleri ile SARS-CoV-2 virüsünün hızlı yayılma özelliklerini bir arada taşıyor. Araştırmacılar bu virüsün enfeksiyonunun, Kovid-19’a neden olan SARS-CoV-2 virüsünü hedef alan antikorlar tarafından etkisiz hale getirilemeyeceğini de vurguladılar.
