Normalleşme anlaşması gerçekten İsrail için bir kazanç mı

12 mins read
Normalleşme anlaşması gerçekten İsrail için bir kazanç mı?

Normalleşme anlaşması gerçekten İsrail için bir kazanç mı

Normalleşme anlaşması gerçekten İsrail için bir kazanç mı?
İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, ABD Başkanı Donald Trump, Bahreyn Dışişleri Bakanı Halid bin Ahmed El Halife ve BAE Dışişleri Bakanı Abdullah bin Zayed el Nahyan, 15 Eylül 2020’de Washington’daki Beyaz Saray’da Mavi Oda Balkonunda fotoğraf pozu verdi

İsrail, Bahreyn ve Birleşik Arap Emirlikleri arasındaki ilişkileri normalleştiren anlaşmanın imzalanması Ortadoğu’da heyecan yarattı. Görünüşe göre İsrail, bölgede siyasi zemin kazanıyor, ticari ve mali ilişkileri genişletiyor ve İran’a karşı Arap-İsrail eksenini sağlamlaştırıyor. Bütün bunlar Filistin halkının iradesine aykırı ve İsraillilerden taviz verilmeksizin gerçekleşiyor.

Bu gelişmeler, Orta Doğu’daki siyaset sahnesinde bir dizi önemli soruyu gündeme getirdi. İsrail için bu diplomatik başarı, Filistin sorununun Arap siyasetinde tamamen bir kenara atıldığı anlamına mı geliyor? Filistinliler, Arap devletleri ile İsrail arasındaki ilişkilerin normalleşmesi konusunda “veto güçlerini” mi kaybettiler? BAE, davanın asıl sahipleri olan Filistinlileri atlayabilecek ve Filistin sorununa bir “çözüm” bulabilecek mi?

Filistinlilerin ‘veto yetkisini’ kaybetmesi

On yıllardır Arap devletleri arasında İsrail ile yapılacak herhangi bir anlaşmanın 1967 savaşı sırasında işgal ettiği topraklardan çekilmesini de içeren bir “barış için toprak” düzenlemesine bağlı olması gerektiği konusunda bir fikir birliği var. Yani İsrailliler, Arap ülkeleriyle ilişkilerin normalleşmesi karşılığında bağımsız bir Filistin devletinin kurulması için işgal altındaki bölgeden vazgeçmek zorunda kalacaktı.

Bu fikir birliği, Filistinlilere normalleşme konusunda sözsüz bir “veto yetkisi” verdi ve Filistin sorununun çözümünü İsrail’in Arap dünyasında kabul edilebileceği tek yol haline getirdi.

BELKİ BUNU DA OKUMAK İSTERSİNİZ: TIKLA

Emirlik-Bahreyn-İsrail anlaşmasının yaptığı şey, temelde, Filistin meselesiyle nasıl başa çıkılacağı ve yıllardır gayri resmi olarak olup bitenleri kamuoyuna duyurma konusundaki bu geçmiş Arap mutabakatını kenara çekmek – Tel Aviv ve Abu Dabi arasındaki ilişkilerin normalleşmesi.

Emirlik ve Bahreyn’in uzun vadeli “barış için toprak” Arap görüşüne aldırış etmediğini gösteriyor. Abu Dabi ve Manama, İsraillilere istediklerini – açık siyasi ilişkiler, ticaret ve İran karşıtı çatışma çabalarına destek- Filistin meselesinde hiçbir gerçek taviz vermeden etkili bir şekilde verdiler.

Filistinliler için bu, statükoyu koruma ve İsraillilerin Filistin topraklarını çalmaya, Filistinlilerin evlerini yıkmaya, Filistinlileri hapsedip öldürmeye ve apartheid yönetimini tamamen sağlamlaştırmaya devam etmesine izin verme konusunda açık bir girişim. Emirliklerin iddia ettiğinin aksine, bu anlaşma Filistin topraklarının sahadaki ilhakını durdurmadı.

İsrailliler, BAE ve Bahreyn ile tam diplomatik ilişkiler kurmanın Umman, Suudi Arabistan, Fas ve belki de Sudan gibi diğer ülkelerle tam ilişki kurmanın kapısını açacağına dair iyimserliklerini gizlemiyorlar. Bu normalleşme anlaşmaları devam ederse, Filistinlilerin İsrail’le normalleşme konusunda “veto güçlerini” yitirdikleri ve davalarının Arap rejimleri nezdinde siyasi değerini kaybettiği anlamına gelir.

Anlaşma Filistinliler için gerçekten kötü bir haber olsa da, önemini abartmamak önemli. Abu Dabi, Tel Aviv ve Washington, bunu Mısır ve Ürdün’ün İsrail ile geçmişte imzaladığı barış anlaşmalarıyla eşitlemeye çalışan bir “barış için barış” (“barış için toprak” yerine) girişimi olarak lanse ettiler. Anlaşmanın mimarı olan İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, çoğu İsrailli gibi, böyle bir karşılaştırmanın gerçekçi olmadığını çok iyi biliyor.

Ne de olsa ne Bahreyn ne de BAE İsrail ile savaşta değil ve aynı zamanda İsraillilere karşı ölümcül savaşlar veren Ürdün ve Mısır’ın aksine ortak sınırları da yok. İki ülkenin İsrail ile imzaladığı barış anlaşmaları sadece düşmanlıklara son vermekle kalmadı, aynı zamanda İsrail’i işgal ettiği topraklardan çekilmeye zorladı.

Bahreyn, BAE ve İsrail’in geçen ay imzaladığı “barış” anlaşmasında bu kadar siyasi önem taşıyan hiçbir şey yoktu.

BAE, barışçı mı?

Bu anlaşma Filistinliler için ne kadar kötü olursa olsun, Filistin meselesini ortadan kaldırmaz. Tüm gürültü ve PR’a rağmen İsrailliler, Körfez ülkeleriyle ilişkilerin normalleşmesinin milyonlarca Filistinliden “kurtulmayacağını” çok iyi anlıyorlar. Onları tarihten veya gerçeklikten silemez.

Bazı ılımlı İsrailliler arasında bölgenin yeni “barışçı” ilan edilen BAE’nin anlaşmayı bir basamak olarak kullanabileceği ve İsrail-Filistin çatışmasının çözümüne yardımcı olmak için etkisini kullanabileceği yönünde bir umut var gibi görünüyor. Yakın tarihli bir makalede, eski İsrailli diplomat Nadav Tamir, Abu Dabi’nin Filistin Yönetimi ile Tel Aviv arasında ayrı bir Filistin devletini içeren bir çözüm üretmek için yeni müzakereler başlatma olasılığını yazdı.

Ramallah ile Abu Dabi arasındaki ilişkilerin tüm zamanların en düşük seviyesinde olduğu düşünüldüğünde, böyle bir girişimin başarısı pek olası değil. PA, Emirlik’in İsrail ile yaptığı anlaşmayı bir “ihanet” olarak gördüğünü ve sert ifadeli kınamalar yayınladığını açıkça belirtti.

BAE, Filistinlilerle anlaşmaya varmada yararlı bir rol oynamazsa Tamir, BAE ile yapılan anlaşmanın taktik bir başarıdan stratejik zarara dönüşebileceğinden korkuyor.

Kısa vadede, İsrail ile normalleşme, Filistin halkını dolaylı olarak depolitize etmek ve kontrol etmek için uzun süredir Ramallah’taki yetkilileri kullanan İsrail’in çıkarına olmayan Hamas’a sadece Filistin Yönetimi’nin izolasyonuna katkıda bulunuyor ve Hamas’a fayda sağlayabilir. Uzun vadede, Filistin meselesinde taviz verilmeden İsrail ile Arap normalleşmesi, geri tepebilecek iki devletli bir çözümü uygulamaya koyma yönündeki ana Arap gücünü ortadan kaldırıyor.

Derinden zayıflamış bir PA çökecek ve Batı Şeria’daki Filistin kasaba ve köylerinin yönetimini işgalcileri olan İsrail’e bırakacak. Böyle bir gelişme, İsrail devletinin apartheid uygulamalarını daha da ön plana çıkararak, İsrail Yahudilerine tam haklar verirken, yerli Filistin halkına karşı baskı ve ayrımcılık yapacaktır.

Bu, İsrail işgaline ve apartheid’e karşı ulusötesi tabandaki muhalefete daha da fazla güç katacak ve bu da zaten İsrail’e Filistinlilere haklarını vermesi için önemli bir baskı uyguluyor.

Bu anlamda, İsrailli sağcı yönetici elitin Filistinlilere devlet olma hakkını sürekli inkar etmesi ve genç nesil Amerikalılar ve Batı Avrupalılar arasında İsrail’e verilen desteğin çökmesi, ülkeyi tek devletli bir çözüme doğru daha da sağlam bir yola sokmaktadır. İsrailliler ve Filistinlilerin eşit haklara sahip olacağı bir yer. Bu, Siyonist bir Yahudi devleti hayalinin tüm tarihi Filistin’de sona ermesi anlamına gelecektir.

Mevcut İsrail siyasi liderliği, bu potansiyel gelişmeleri göremeyecek kadar dar görüşlü. Netanyahu, normalleşme anlaşmasının kendisine sağladığı imaj artışından keyif alıyor ve muhtemelen iktidar koalisyonu çöktüğünde ve yargılanmakta olduğu yolsuzluk suçlarından dolayı hapisten kaçmaya devam etmesine izin verdikten sonra bunun yeniden seçilmesini güvence altına alacağını umuyor. Filistin’deki münhasır Yahudi devletinin sona ermesinin temelini oluşturan başbakanlığı tarihe pekala geçebilir.

Bu nedenle, Filistin davası için büyük bir kayıp gibi görünen şey, Siyonist proje için daha zararlı olabilir. Er ya da geç İsrailliler, Filistin devletini inkar etmenin sonuçlarıyla yüzleşmek zorunda kalacak.

Kaynak: LİNK

FİKRİKADİM

The ancient idea tries to provide the most accurate information to its readers in all the content it publishes.

Leave a Reply

Your email address will not be published.

Comment moderation is enabled. Your comment may take some time to appear.