Ferdi Tayfur’un 1975 – 1985 Yılları Arasında Çıkardığı Albümler – 1

24 mins read
Muhammed Işık
Muhammed Işık

Ferdi Tayfur, Adana’dan İstanbul’a gelip giderek 1960’lı yıllarda amatör, yarı amatör plaklar çıkartmıştır. 1970’lı yıllar başladığında müziğini ve sanatçılığını biraz daha geliştirerek 45’lik plak çıkartmaya devam etmiştir. 1975 yılına kadar olan önemli sayabileceğimiz birkaç 45’lik çalışmayı özet olarak tanıtayım.

Mahkûmların Duası / Mahşer Günü ( Söz ve müzikler: Ferdi Tayfur / Müzik yönetim: Adnan Varveren / Yıl: 1972 / yapım: Görsev Plak)

Sana Kaderimsin Dedim / Postacılar (Söz ve müzikler: Ferdi Tayfur / Müzik Yönetim: Adnan Varveren / Yıl: 1972 / Yapım: Görsev Plak)

Dur Dinle Sevgilim / Kır Çiçekleri (Söz ve müzikler: Ferdi Tayfur / Müzik Yönetim: Adnan Varveren / Yıl: 1973 / Yapım: Görsev Plak)

Yüreğimde Yara Var / Bana Gerçekleri Söyle (Söz ve müzikler: Ferdi Tayfur / Müzik Yönetim: Adnan Varveren / Yıl: 1974 / Yapım: Görsev Plak)

Ne Bilirdim ki / Sakın Düşme (Söz ve müzikler: Ferdi Tayfur / Müzik Yönetim: Adnan Varveren / Yıl: 1974 / Yapım: Görsev Plak)

Görüldüğü gibi Görsev Plak imzalı çalışmalarda Ferdi Tayfur 45’liklerini hep Adnan Varveren yönetmiştir. Bu çalışmalar folklorik müzik altyapısı ve sınırlı orkestralarla yapılmıştır. 1975 yılını çalışmamızı derinleştirme konusunda başat aldığımız için biraz daha söz ve müzikleri de dikkate alarak çalışmamızı derinleştirelim. Yazının içerisinde bazı anlarda teknik bilgiler sunacağım. Bazı mihenk taşlarını mimleyip dönem okumaları için ilgililerine, müzisyen ve müzik araştırmacılarına yol açmak istiyorum. Bunun için korsan basımlar yerine orijinal basımları tercih edeceğim. Her ne kadar müzik bilgim kısıtlı olsa da yıllardır ruhumuzu bir şekilde besleyen müzik sayesinde oluşan müzik kulağımın hissettiği tınılar ile yazarken edebiyatın gücünü de kullanmaya çalışacağım.

Akşam Güneşi / Çiçekler Açsın

Ferdi Tayfur Görsev Plak ile çalışmasını sonlandırıp Mersinli İsmail ile ortak Elele Plakçılık’ı kurar. Elele Plaktan 1975 Nisan ayında Akşam Güneşi / Çiçekler Açsın 45’liği piyasaya sürülür. Kısa zaman sonra ortak kurulan Elele Plakçılık kapatılır. Ferdi Tayfur aynı çalışması ile Elenor plağa transfer olur. 5 Kasım 1975’te 45’lik yeniden ve bu sefer Elenor Plak etiketiyle piyasaya sürülür. Müzik yönetimi yine Adnan Varveren’dadır. Ferdi Tayfur müzik yönetmeninden vazgeçmez. 45’likteki söz ve müzikler Ferdi Tayfur’a aittir.

Bırak Şu Gurbeti / Sevdalılar Beni Anlar

Elenor plağa geçtikten sonra ilk resmi plağı Bırak Şu Gurbeti / Sevdalılar Beni Anlar Eylül 1975’te piyasaya çıkar.  Yine Ferdi Tayfur imzalıdır söz ve müzikler. Adnan Varveren yine müzik yönetmeni koltuğunu bırakmaz. Müziklerdeki folklorik ruh esintileri devam etmektedir. 1976 yılının Ocak ayında, prodüktör (Elenor Plak sahibi) Atilla Alpsakarya, bu plağın satış grafiğinin çok iyi olması nedeniyle, Ferdi Tayfur’a 73 model bir Volkswagen armağan eder.

Çeşme / Muhtaç Etme Beni

Ferdi Tayfur 45’lik plakları çok satılmaya ve aranmaya başlayınca Elenor Plak yeni bir çalışmaya hız vererek 24 Aralık 1975’te Çeşme / Muhtaç Etme Beni 45’liği ile yılı bitirmeyi planlar. Bu sefer müzik yönetim işini yıldızı hızla parlayan bir başka bestekâr / virtüöz Arif Sağ’a bırakır. Arif Sağ ile ilk kez çalışan Ferdi Tayfur söz ve besteleri ile stüdyoya girer ve yine satış rekorları kıran bir 45’liğe imza atar. Ferdi Tayfur bu 45’liği ile Altın Plak ödülüne layık görülür. 

Alıştım / Yağmur Gözyaşım

Ferdi Tayfur 1976 yılı içinde ismini müzik piyasalarında ciddi şekilde duyururken boş durmaz söz yazıp ve besteler. Beste çalışmaları bitince yine stüdyoya girip 45’lik çıkartır. Elenor Plak imzasıyla 24 Mayıs 1976’da piyasaya sürülen Alıştım / Yağmur Gözyaşım 45’liği peynir ekmek gibi satılır. Arif Sağ müzik yönetimindedir. 45’lik yüksek satış rakamlarına ulaştığı için Altın Plak ödülü alır.

Yadeller / Ağlamazsam Uyuyamam

Söz yazarlığını ve besteciliğini iyice geliştiren Ferdi Tayfur peşi sıra yıllar sonra hit olacak eserler üretmeye devam etmektedir.  Tabi bu çalışmaları hemen değer görüp çok satılmaktadır. 27 Eylül 1976 yılında Elenor Plaktan çıkan ve yine Altın Plak ödülü alan Yadeller / Ağlamazsam Uyuyamam 45’liği de bunlardan biridir. 

Ferdi Tayfur
İlk LP olması hasebiyle Huzurum Kalmadı (Ferdi Tayfur 1977)

Ferdi Tayfur 77 LP (Long Player)

Ferdi Tayfur 45’likleri ile piyasayı sallamaya başlayınca Elenor Plak biraz işi büyütüp LP çıkartmaya karar verir. Böylece Ferdi Tayfur hayranları tek seferde ikiden fazla eseri dinleme imkânına kavuşmuştur. İlk LP olması hasebiyle Huzurum Kalmadı (Ferdi Tayfur 1977) hayranlarının müziğe doyduğu, Ferdi Tayfur dinlemenin zevkine vardığı ilk ciddi çalışma olarak dikkat çeker. Bu albümde Ferdi Tayfur uzun yıllardan sonra kendi bestesi dışında eserler de okur. ( Beddua — söz ve müzik: Atilla Alpsakarya, Dertsiz Olsam İçer miyim & Gelme Artık &  Bir Gün Gelir Ayrılırsan — söz ve müzik: Timur Alpsakarya)

Vazgeç Felek / Derbeder

Ferdi Tayfur, Elenor Plak için altın yumurtlayan tavuk gibidir. Bu sebeple yeni 45’lik çalışma iple çekilir. 24 Mart 1977 tarihinde Elenor Plak yine piyasayı altüst edecek bir 45’lik yayınlar. Ferdi Tayfur söz yazarı, bestekâr ve çok iyi bir yorum ile Altın Plak alır. Sabahattin Akdağcık bu 45’liği yönetmiştir.

Benim Gibi Sevenler / Söz Geçmiyor Gönlüme

Elenor Plak 3 Ekim 1977’de piyasayı sallayacak bir 45’likle daha gündemi belirler. Ferdi Tayfur efsanesinin ciddi kıvılcımları müzik sektörünü birbirine katmaktadır. Hayranları yeni bir 45’lik için adeta kapı pencere parçalamaktadır. Plak satıcıları da Ferdi Tayfur 45’liğinin yolunu gözlemektedir. Hâl böyle olunca Elenor Plak dönemin en iyileri ile çalışmakta ve Ferdi Tayfur’a en iyi hizmeti sunmaya çaba harcamaktadır. Bestekâr ve keman virtüözü Mustafa Sayan ilk kez Ferdi Tayfur için stüdyoya girmiş ve albüm yönetmenliği yapmıştır. Bu 45’lik elbette ki Altın Plak ödülü almıştır.

Ferdi Tayfur'un 1975 - 1985 Yılları Arasında Çıkardığı AlbümlerFerdi Tayfur 1978

İlk LP ve sonrasında çıkan iki 45’lik piyasada çok fazla ses getirince Elenor plak sahibi Atilla Alpsakarya ikinci LP için kolları sıvar. Son 45’lik çalışmada (Benim Gibi Sevenler / Söz Geçmiyor Gönlüme) müzik yönetimini üstlenen Mustafa Sayan ile anlaşma devam eder ve hızla LP çalışmaları devam eder. 45’likten yaklaşık iki buçuk ay sonra LP hazır hale getirilir. 

19 Aralık 1977 yılında piyasaya çıkan Batan Güneş LP’si (Ferdi Tayfur 1978) olgunlaşma adına bir adım daha ileriye götürür Ferdi Tayfur’u. Hangi açıdan bakılırsa bakılsın artık Ferdi Tayfur bir mega stardır.  Söz yazarları ve bestekârlar eserlerini okusun diye çaba harcarken, film ve müzik yapım şirketleri peşinde koşmaktadır. Keman virtüözü, bestekâr ve müzik yönetmeni Mustafa Sayan, Ferdi Tayfur ile dostluğunu daha da pekiştirmiştir. Yine aynı şekilde Timur Alpsakarya Ferdi Tayfur’u yönlendiren bestekârlardan bir diğerdir. Mustafa Sayan Aklımı Başımdan Aldın, Olur mu Böyle Olur mu, Kaybolan Günler ve sadece bestesiyle Bekledim Durdum (Söz: Halit Çelikoğlu) ile Batan Güneş LP’sine damga vurur. Batan Güneş (Söz Müzik: Ferdi Tayfur) yine çok sesli müzik çalışmalarına örnektir. 

Merak Etme Sen / Söz Veriyorum

Elenor Plak, Ferdi Tayfur gibi büyüleyici bir sesi kadrosunda bulundurduğu için çok şanlıdır. Ferdi Tayfur yine söz yazar, besteler. 1978 yılı haziran ayında LP çalışmaları için stüdyoya girer. Eserleri birbiri ardına seslendirir. Elenor Plak LP çalışmasını bekleyemez. Hemen 45’lik için iki Ferdi Tayfur eserinden 45’lik yapılır ve 4 Eylül 1978’de piyasaya sürülür. Tabi ki bu 45’likte Altın Plak ödülüne layık görülür. 

Son Sabah LP

Merak Etme Sen / Söz Veriyorum 45’liğinden sadece 20 gün sonra 25 Eylül 1978 piyasaya çıkan LP, folklorik müzikle hazırlanmış son çalışma sayılabilir. 45’lik plakta olduğu gibi haliyle LP’yi de Sabahattin Akdağcık yönetmiştir. 

Son Sabah, Yüreğimde Yara Var, Koparma Gülleri, Ne Dersin eserleri Ferdi Tayfur söz ve bestesidir. Bunun dışında LP’de özel seçki göze çarpar. Abdullah Yüce’den Seherin Vaktinde, Cengiz Tekin’den Bu Gece Meyhanede, Orhan Akdeniz’den İçime Doğmuştu Sanki ve Baki Duyarlar’dan Benim Aklımı Alacaksın eserleri Ferdi Tayfur yorumuyla dinleyiciye sunulur. 

Elenor Plak sahibi bestekârlardan Atilla Alpsakarya iki bestesi ile LP’de kendine yer bulur. (Sanma Sana Dönerim & Feleğin İşine Bak / Sözler: Aşık Salih Korkmaz) Bir diğer sahibi Timur Alpsakarya’da Allah Acısın Bana ile LP’dedir.

Hapishane (Görüş Günü) / Gönül Oyunu

2 Temmuz 1979’da bu 45’lik çıkana kadar Ferdi Tayfur hayranları muhtemel ki epey sabırsızlık çekmiştir. Elenor Plak Mustafa Sayan ile yeniden çalışmaya başlar (Ferdi Tayfur için) ve artık Mustafa Sayan 1977’deki gibi değildir geçen sürede piyasada epey nam yapmıştır, kendini geliştirmiştir. Orkestra daha geniş tutulmalı ve müzik folklorikten çıkarılmalıdır. Bu yönde çalışmalar yapılır ve Hapishane (Görüş Günü) / Gönül Oyunu 45’lik plağı bu anlamda ezber bozmaya namzettir. Ferdi Tayfur söz ve müzikleriyle yine gönülleri fetheder.  

Yuvasız Kuşlar LPYuvasız Kuşlar LP

45’lik çalışmaya paralel olarak yürütülen ve epey emek harcanan LP, ciddi gündem oluşturmaya, analiz edilmeye hazır olarak 18 Kasım 1979’de piyasaya servis edilir. Yuvasız Kuşlar LP’si Mustafa Sayan ve Özer Şenay’ın müzikal çalışmalarının birleştiği çok yönlü çalışmaların bir arada bulunduğu ilk LP olarak tarihe geçer. Hapishane – Gönül Oyunu 45’liğinde hissedilen müzik kalitesi daha da belirginleşir. Orkestra çeşitliliği, müzik yönetimde ustalık ve kalite, yorum gücü ile fark yaratan Yuvasız Kuşlar LP’si dinleyenlere müzik ziyafeti sunar. 

Kuş cıvıltılarıyla dinleyenleri karşılayan albüm birbirinden özel eserleri ile Ferdi Tayfur hayranlarını mest eder. Ferdi Tayfur besteciliğinin gelişiminde bu albümü de mimleyebiliriz. Yuvasız Kuşlar ve Yeter söz ve bestesiyle, eser yorumuyla dikkate değerdir, takdire şayandır. 

Özer Şenay özellikle Tövbekâr Oldum ( Söz Ahmet Selçuk İlkan) ve Aramızda Engeller Var ile söz yazarlığı ve müzik becerisini ustaca sergilerken Mustafa Sayan Seninle Öyle ve Ümit Dolu Yıllarım ile bu kervana katılır. Mustafa Sayan ayrıca Zalim Sevgilim (Söz. Ahmet Selçuk İlkan), Gelin mi Oluyorsun (Söz. Halit Çelikoğlu), İntizar (Söz. Ali Tekintüre) besteleriyle albüme ağırlığını koyar.  Özer Şenay bestesi olan Canıma Yetti Kader (Söz. Ahmet Selçuk İlkan) LP’de dikkat çelen başka bir eserdir. Kısaca söylemek gerekirse LP’de kötü, sıradan sayılabilecek bir eser yoktur. 

Folklorik seviyeden orkestra olarak çeşitli batı formlarında genişlemeler, eklemeler olurken, ana tema, olarak folklorik beste formunun korunduğunu değerlendirmeye tabi olan albümlerde gözlemleyebiliriz. Ferdi Tayfur,  bu konuda asla taviz vermemiş, bir nevi Anadolu müzik formlarını ciddiyetle korumaya, özenle işlenmesine katkı vermeye devam etmiştir. 

Müzik altyapılarında ve yorum gücünde yaşana gelişme albüm kompozisyonunda da gözlemlenebilir. Eser sıralamasına uygun olarak şarkı sözlerinden vereceğim örnekler albüm bazlı çalışmak isteyenlere de yol gösterecektir diye umut ediyorum. 

“Sensiz bu dünyada söyle neylerim / bir gün bir kösede çürür giderim.” (Yuvasız Kuşlar)

 “Ne o teller duvaklar, gelin mi oluyorsun? / Neden yaşlı gözlerin? / Ne o, ağlıyor musun? / Siyahları çıkarıp beyazları giymişsin / Bana ait kalbini başkasına vermişsin.” (Gelin mi Oluyorsun?)

“Aşılmaz bir dağ oldu /Mahzun kalbimde keder / Bir defa doğan insan / Böyle mi acı çeker çile çeker.” (Canıma Yetti Kader)

“Sevgilim akıttın hep gözyaşımı / Aşk diye taşlara vurdun başımı / Ölmeden diktirdin mezar taşımı / Sonunda sevmeye tövbekâr oldum.” (Tövbekâr Oldum) 

“Kaybetmişim ben leyla’mı bilmem nerede bulmalı / Nerelerdesin sevgilim nerelerdesin hayatım / Nerelerdesin, nerelerdesin? / Bir seherin vaktinde kapını çalsam / Leyla leyla leyla diye / Sarılıp boynuma sevinir misin?” ( Leyla)

“Bir görünüp bir yok oldun gözüme / Esir ettin işven ile nazına / İnanmazsan yeminime sözüme / Sen sevme sevdiğimi bil yeter.” ( Yeter)

“Aramızda sıra dağlar / Kalbimizde kederler var / Yalnız ümit, hasret değil /Aramızda engeller var.” ( Aramızda Engeller Var)

“Seni de sevdiğin terk edip gitsin / Ağlaya ağlaya gözyaşın bitsin/  Hayatım mahvoldu sebebi sensin /  Dilerim Tanrıdan ben gibi yaşa.” ( İntizar)

“Seninle öyle aşk yaşadım ki / Kimseye nasip olmaz /  Bu gün ölsem sevgilim /Gözüm arkada kalmaz.” (Seninle Öyle)

Güzel gözlerine hasret çekerim /  Feleğin çarkına düştüm dönerim / Her gün dertlerime dertler eklerim /Kederle geçiyor sensiz günlerim /Acıyla geçiyor sensiz günlerim.” (Ümit Dolu Yıllarım”

Albüm boyunca dikkat edilirse belli bir ton ve ahenkte, duyguda sevdiği evlenen aşığın ruh hali tahlil ediliyor. Türk Sanat Müziği esintileri olan eserlerde (Leyla, İntizar, Seninle Öyle) duygu yoğunluğu bir iki seviye daha yükselirken diğer eserler de yine aynı ton oranında güçlü yorumlar ve altyapılar muhteşem bir çalışma ürünü olarak karşımıza çıkıyor. 

Yuvasız Kuşlar LP’si ile derinlemesine analiz yaptığımız albümlerin bir benzerini; Nisan Yağmuru (1980 -1981 / Elenor Plak), İnsan Sevince (1981 / Elenor Plak), Bende Özledim ( 1982 /ODEBS Plak), Sen de mi Leyla (1983 / ODEBS Plak), Yaktı Beni (1984 / ODEBS Plak), Kurtuldum (1984 – Türküola Plak) albümleri için bir sonraki yazımda yapacağım. Şimdilik şunu yazayım. Kurtuldum LP’si ile zirveye çıkan orkestra kalitesi, yorum gücü ve albüm yönetimindeki ustalık ilerleyen yıllarda zamanla düşüş seyrini sürdürmüştür. Bu dönemde İspanyol, Hint, Klasik Batı, Ortadoğu, Asya vs. enstrümanları inanılmaz bir ahenk içinde kullanılmış ve büyük orkestralarla çalışılmıştır.

Leave a Reply

Your email address will not be published.

Comment moderation is enabled. Your comment may take some time to appear.