May72021 by Hayati EsenNo Comments

Kendi Kendime Felsefe Yapmalar: Düşünce

EDİTORDEN, Hayati Esen, KÖŞE YAZARLARI, MAKALE-YORUM

Kendi Kendime Felsefe Yapmalar: Düşünce Evrende yer kaplamayan her şey soyut olarak tanımlanır ve evren iki temel şeyden oluşur. Biri boşluk diğeri ise o boşlukta yer kaplayan nesneler. Boşluk; nesnenin görünür olma imkanını sağlayan, fiziksel olarak hesaplanamayan (fiziksel olarak mutlak bir boşluktan söz edilemez) ama matematiksel olarak teoride hesaplanabilir alandır. Evrende en büyük alanlar boşluklardan oluşur. Böylece boşluk nesnenin (maddenin yoğunlaşarak) görünür/vücut olmasını, sağlar. Amacımız elbette gök bilim alanında bir şeyler yazmak değil, sadece bir şeyin ortaya çıkması yani vücut bulması için boşluğun olması gerektiğini hatırlatmaktır. "Boşluk olması gerekir." önermemiz bir zorunluluk ifade etmiyor ama şu ana kadar fizik biliminin gereği olarak kabul edilmiştir. Belki de...

Mar202021 by Hayati EsenNo Comments

Cumartesi yayınlanan kararnameler ve benim planlarım

Hayati Esen, EDİTORDEN, KÖŞE YAZARLARI

Cumartesi yayınlanan kararnameler ve benim planlarım Hafta sonu tatiline potilik bir gündemle günaydın dedik. Gece vakti yayınlanan Cumhurbaşkanlığı genelgeleriyle Merkez Bankası Başkanı Naci Ağbal'ın görevinden alındığını yerine Prof. Dr. Şahap Kavcıoğlu'lunun atandığını öğrendik. Bu aslında bir dönemdir Türkiye'de yaşanan ekonomik krizin ve para politikalarının içine girmiş olduğu sarmalın bir sonucu. Çareler aranıyor ama şu anda sanırım pek işler istendiği gibi gitmiyor. Ekonomik krizin Türkiye'de giderek ağırlığını hissettirdiği günleri yaşıyoruz. Naci Ağbal'ın göreve henüz çok yeni gelmiş olması ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın uzun yıllardır çeşitli kademelerde görev verdiği bir isim olması sebebiyle, bu beklenmedik ani görevden alma piyasada şok etkisi yarattı gibi duruyor. Hen...

Mar32021 by Hayati Esen5 Comments

Sağ sol, muhafazakar farketmez, “Batıya giden gemide doğuya bakan” insanlarız.

KÖŞE YAZARLARI, EDİTORDEN, Hayati Esen

Sağ sol, muhafazakar farketmez, “Batıya giden gemide doğuya bakan” insanlarız. 1 Mart 2021 Pazartesi günü Mustafa Everdi ile yaptığımız röportajı yayınlamıştık. Orada Mustafa Everdi'nin bir cümlesi dikkatimi çekti; "Soruya gelirsek, doğu kültürüne, batı medeniyetine –daha doğrusu tek bir medeniyete- dâhil olduğumu sanıyorum." biçimindeydi. Ve ben cümleyi düzeltmem gerektiğini, bir tashih hatası olduğunu düşünerek "tek bir medeniyete dahil olmadığımı düşünüyorum" biçimine çevirdim. Çünkü Everdi, dünyanın her yerinde geçerli değerler üretmekten bahsediyordu sonraki cümlesinde. Ama Hayır öyle değilmiş. Özelden sorduğum soruya "Hayır bir medeniyete ait hissediyorum kendimi" dedi. O medeniyet batı medeniyetiydi. Burası benim için çekici bir tartışma alanı olarak kendini gösterdi. Çünkü göre...

Eki52020 by Hayati EsenNo Comments

“Ah Güzel İstanbul” bir kaybedişin hikayesi

SİNEMA, EDİTORDEN, Hayati Esen, KÖŞE YAZARLARI, MAZİDE KALANLAR

Sadri Alışık'ın baş rölünü oynadığı "Ah Güzel İstanbul" filmini sanırım 9-10 defa seyretmişimdir. Her seyrettiğimde Osmanlı'nın son dönem İstanbul yalılarında yetişmiş bir beyfendinin batılılaşma ve modernleşme sürecinde yaşadığı o buhranı, değişen kültürel hayat karşısında adım adım kaybedişini kendi kaybedişimizle özdeşleştirmişimdir Evet belki Haşmet''in kaybettiği servetin ve mazide kalan bir imparatorluk kültürünün yeni cumhuriyetle birlikte nasıl yeni elitlerce tarumar edildiğini görerek hicrana sürüklenmedik ama bizim de kaybettiğimiz çok şeyin var olduğunu biiyorum. Anadolu çocuklarının 80'li yıllarda değişmeye başlayan Türkiye'nin ve bu değişimle birlikte merkeze doğru yavaş adımlarla ilerlediği zamandan; siyasal iktidarın merkezine yerleştiği bugüne kadar kaybedilelerin bir gü...

Eyl252020 by Hayati EsenNo Comments

BAN KI-MOON: Çok Taraflılığa Dönüş

Hayati Esen, EDİTORDEN, MAKALE-YORUM

BAN KI-MOON: Dünya, çok taraflılığa geri dönerek COVİD-19 kurbanlarını onurlandırmalı Koronavirüs hastalığı (COVID-19), birbiriyle derinden bağlantılı dünyanın akut güvenlik açıklarına bir ışık tuttu. Büyüklüğü, zenginliği veya teknolojik gelişmişliği ne olursa olsun hiçbir ülke bu krizle tek başına mücadele edemez. Pandemi nedeniyle, BM Genel Kurulu istisnai koşullar altında yapılıyor ve devlet başkanları New York'a gitmek yerine "sanal olarak" katılıyor. Bu yılki toplantının benzersiz doğası, COVID-19 tehdidinin üstesinden gelmenin tek yolunun uluslararası işbirliği, şeffaflık ve alınan kararlara ve düzenlemelere bağlılıktan geçtiğini hatırlatmalıdır. Salgının BM’nin 75. yıl dönümünde ortaya çıkması dokunaklı bir ironi. Tamamen insan kaynaklı bir felaket olan İkinci Dünya Savaşı'nı...

Eyl182020 by Hayati EsenNo Comments

COVID-19 bulaşıcı hastalıklar için bir dönüm noktası

EDİTORDEN, Hayati Esen, MAKALE-YORUM

COVID-19 bulaşıcı hastalıklar için bir dönüm noktası /Peter Sands 2019 yılını bir heyecan ve beklenti ile kapattık. Her zamankinden daha fazla insan HIV, tüberküloz ve sıtmaya karşı hayat kurtaran tedavi görüyordu. Ve tabii rekor kıran bir bağış toplama konferansı, salgınları 2030'a kadar sona erdirmek için dünyayı yeniden yoluna sokacak kaynaklara sahip olduğumuz anlamına geliyordu. Sonra koronavirüs hastalığı (COVID-19) salgını ortaya çıktı ve her şey değişti. Global Fund’un Pazartesi günü yayınlanan en son yıllık "Sonuçlar Raporu", risklerin ne kadar yüksek olduğunu ortaya koyuyor. Hükümetler, sivil toplum, teknik kurumlar, özel sektör ve hastalıklardan etkilenen insanlardan oluşan bir ortaklık olan Global Fund tarafından desteklenen sağlık programları, yalnızca 2019 yılında 6 mil...

Ağu252020 by Hayati EsenNo Comments

Libya’daki ateşkes Türk ve Rus çıkarlarını uzlaştırabilir

EDİTORDEN, HABER, Hayati Esen, MAKALE-YORUM

Libya'daki ateşkes Türk ve Rus çıkarlarını uzlaştırabilir Libya, Cuma günü kesin savaştan sıyrıldı ve beklenmedik bir barış umudu sunuyor. Trablus merkezli Ulusal Mutabakat Hükümeti'nin (GNA) Başbakanı Fayez Al-Sarraj acil ateşkes emri verdi. Bu çağrıya Tobruk merkezli Libya Parlamento Başkanı Aguila Saleh tarafından karşılık verilerek hemen tekrarlandı El-Sarraj yaptığı açıklamada, yabancı birliklerin Libya'dan çekilmesi, ülkenin petrol üretiminin restorasyonu ve Mart ayında cumhurbaşkanlığı ve Parlamento seçimleri çağrısında bulundu. Ayrıca, Trablus ve Tobruk hükümetleri arasında petrol gelirlerinin adil bir şekilde paylaşılmasına da desteklediğini de belirtti. Bu ateşkes, BM'nin Cenevre'deki Libya özel elçisi tarafından düzenlenen görüşmelerin yanı sıra hükümetleri Libya'daki rakip...

Tem222020 by Hayati EsenNo Comments

İslamın Sonu Gordon Ramsay’de yemek mi yesek

Hayati Esen, EDİTORDEN, KÖŞE YAZARLARI

Az kalsın sana Gordon Ramsay'de gerçekleştirdiğimiz toplantının sonuçlarını, notlandırdığım kağıdı vermeyi unutuyordum. Sen de hiç hatırlatmıyorsun nasıl geçti toplantı diye. -Yemek nasıldı? -Her zamanki gibi karides salatası aldım ama yemekler harika görünüyordu. Londra'da yemek yiyemiyorum. Havasından olmalı. Ne zaman gitsem aç kalıyorum. Kafasında kurguladığı romanın gerçekçi olması için saatlerce Gordon Ramsay'in menülerini, bulunduğu yeri, Londra sokaklarını, insanların oraya nasıl ve nereden ulaştıklarını, hangi sınıftan insanların geldiğini öğrenmek için internetten, googleden araştırmalar yapıp durmuştu. Yazamadığı romanın, bitmeyen satırların, yetersiz bilginin, kişisel görgüsüzlüğünün, aşamadığı kompleksinin acısını çıkarırcasına mutfaktan aldığı fileyle kendisini att...

Tem212020 by Hayati EsenNo Comments

İyi bir insan çok değerli biri…

Hayati Esen, EDİTORDEN, KÖŞE YAZARLARI

ATM'den parasını çekip yan sokaktan aşağı inen merdivenlerin bitimindeki camide namazını kılıp sonra genç sevgilisiyle buluşacaktı. Geceden içtiği bir kaç şişe biranın halen midesine sıkışmış olan gazını çıkarmakta zorluk çekiyordu. Korkusu namaz sırasında abdestini tutamayacak olmasıydı. Kişisel olarak abdestini bozmak önemli değildi. Ses çıkarsa camiden biri anlar diye çekinceleri vardı. Kazasız bir şekilde namazını kıldı. Samimi bir dindar olarak namazlarını aksatmamaya çalışıyordu. Hatta sabah namazına ne olursa olsun ezan eşliğinde uyanıyordu. Tanrı onu, namazlarını aksatmasın diye uyandırıyordu; bunu biliyordu... Akşam, "İnsan gelişiminde dinin etkisi ve doğa ile uyum" başlıklı seminerde doğaya ve insana karşı samimi olunması gerektiğini anlatan etkili konuşması gerçekten dinlenil...